Όταν ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο αποφασίζει να “βγει από τη ντουλάπα” -δηλ. να κάνει coming out- σημαίνει ότι μπαίνει στη διαδικασία να αποκαλύψει τον σεξουαλικό του προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα φύλου του στο περιβάλλον του. Αυτή η αυτοαποκάλυψη μπορεί να γίνει σε διαφορετικά στάδια, σε διαφορετικούς ανθρώπους και σε διαφορετική χρονική στιγμή. Εκτός αυτού μπορεί να γίνεται ξανά και ξανά ανάλογα με το πώς νιώθει το ίδιο το άτομο.
Για τα περισσότερα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα το coming out στο στενό φιλικό περιβάλλον είναι μία στιγμή όπου κρίνεται η αποδοχή της queer ταυτότητά τους και η στήριξη από σημαντικούς ανθρώπους. Όταν η αποδοχή είναι αυτονόητη και δίνεται χωρίς όρους και προϋποθέσεις, το άτομο αισθάνεται ενδυναμωμένο και έτοιμο να αντιμετωπίσει την ομοφοβική κοινωνία που το περιμένει εκεί έξω.
Ωστόσο πρόκειται για μια απόφαση που δεν είναι υποχρεωτική και πάνω από όλα χρειάζεται να γίνει με ασφάλεια λαμβάνοντας υπόψη του το άτομο τις εξωγενείς συνθήκες αλλά και τη δική του ψυχική ετοιμότητα.
Προκλήσεις και Coming Out στους φίλους
Όταν νιώθεις έτοιμο για το δικό σου coming out χρειάζεται να γνωρίζεις ήδη από πριν τις προκλήσεις που θα συναντήσεις. Είναι οι προκλήσεις του κοινωνικού περιβάλλοντος το οποίο ορίζει το φυσιολογικό με μόνο άξονα την ετεροκανονικότητα και περιθωριοποιεί κάθε μορφή διαφορετικότητας. Σχεδόν πάντα τα εμπόδια συνδέονται και με συγκεκριμένα πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Πιο συντηρητικές κοινωνίες με στερεοτυπικές πατριαρχικές αντιλήψεις είναι λιγότερο ανοιχτές. Κοινωνίες με έντονα έμφυλα χαρακτηριστικά στη δομή τους ή βαθιές θρησκευτικές πεποιθήσεις δεν είναι επίσης δεκτικές προς τη διαφορετικότητα.
Η στήριξη των ανθρώπων που τους νιώθεις κοντά σου και δίπλα σου στο ταξίδι του coming out είναι πολύ σημαντική. Αν δεν είσαι σίγουρο, πώς να τους επιλέξεις για να σε στηρίξουν να μερικές συμβουλές:
- Εμπιστοσύνη και ειλικρίνεια: Οι άνθρωποι που εμπιστεύεσαι και ξέρεις ότι είναι ειλικρινείς μαζί σου είναι πάντα καλές επιλογές. Σκέψου, ποια φιλικά σου πρόσωπα σε στηρίζουν χωρίς να σε κρίνουν και είναι ανοιχτά σε συζητήσεις που αφορούν πιο προσωπικά θέματα.
- Σεβασμός στη διαφορετικότητα: Αν έχεις παρατηρήσει, ποια στάση κρατάνε σε θέματα που αφορούν μειονότητες και ευάλωτες ομάδες ή θέματα σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου, αυτό μπορεί να σου δώσει και εικόνα και για το πώς θα αντιδράσουν στο coming out σου. Οι φίλοι που σέβονται τη διαφορετικότητα είναι πολύ πιθανό να στηρίξουν θετικά την απόφαση σου.
- Χώρος και χρόνος: Είναι καλύτερα να επιλέξεις φίλους που έχουν το χρόνο και το συναισθηματικό χώρο μέσα τους να σε ακούσουν και να σε στηρίξουν χωρίς να βιαστούν ή να είναι αποσπασμένοι σε ενδεχόμενα δικά τους προβλήματα.
Οι φίλοι που θα είναι δίπλα σου θα σε ακούσουν χωρίς να διακόπτουν ή να κρίνουν. Θα σου δώσουν το χώρο να εκφραστείς ελεύθερα. Θα σε αποδεχτούν όπως είσαι και θα συνεχίσουν να σε σέβονται χωρίς να αλλάξει κάτι στη σχέση σας. Θα κάνουν ερωτήσεις με σεβασμό και ενδιαφέρον, γιατί νοιάζονται για το πώς νιώθεις και θα θέλουν να μάθουν περισσότερα και να κατανοήσουν την εμπειρία σου. Σε στιγμές που θα νιώσεις ματαίωση ή θα εισπράξεις αρνητικές αντιδράσεις από άλλα άτομα, οι φίλοι θα είναι σε θέση να σε στηρίξουν συναισθηματικά, να σε ενθαρρύνουν και να σε βοηθήσουν να διαχειριστείς το άγχος σου.
Προετοιμασία για το Coming Out στους φίλους
Πολύ πριν έρθει ο καιρός για να κάνεις το coming out χρειάζεται να καταλάβεις που βρίσκεσαι με την αυτοαποδοχή σου. Πόσο έχει αποδεχθεί εσύ το ίδιο την ταυτότητα σου; Αισθάνεσαι άβολα με αυτό που είσαι; Ντρέπεσαι; Νιώθεις, ότι αυτό που είσαι αποτελεί πρόβλημα για τους φίλους σου; Εύχεσαι να μην χρειαζόταν να είσαι διαφορετικό; Αισθάνεσαι, ότι θα φέρεις σε δύσκολη θέση τους ανθρώπους στους οποίους θέλεις να αποκαλύψεις την ταυτότητα σου; Αν στα παραπάνω ερωτήματα έχεις απαντήσει σε τουλάχιστον 4 με ναι, τότε χρειάζεται να χτίσεις την αυτοαποδοχή σου και να αποδομήσεις την εσωτερικευμένη ομοφοβία/τρανσφοβία σου.
Το πρώτο βήμα στην αποδόμηση της εσωτερικευμένης ομοφοβίας/τρανσφοβίας είναι να την αναγνωρίσεις. Μπορεί να εμφανιστεί ως αρνητικές σκέψεις για τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου ή ως αποστροφή και επίκριση προς άλλα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Στην αναγνώριση θα σε βοηθήσει η αυτοπαρατήρηση και η συνειδητοποίηση των προσωπικών σου αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων για την ταυτότητα σου. Πρόκειται για πεποιθήσεις που κατά βάση προέρχονται από κοινωνικά στερεότυπα βασισμένα σε ετεροκανονικά μοντέλα φύλου και σεξουαλικής ταυτότητας (π.χ. αποδοχή ως φυσιολογικού μόνο του δυαδικού φύλου -αρσενικό/θηλυκό ή μόνο straight συντροφικών σχέσεων).
Άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο είναι η ανατροφή που έχεις πάρει από την οικογένεια σου αλλά και οι θρησκευτικές πεποιθήσεις αυτής. Είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσεις ότι όλες αυτές οι πεποιθήσεις δεν αντανακλούν την πραγματικότητα αλλά είναι αποτέλεσμα κοινωνικής καταπίεσης και στιγματίζουν τη διαφορετικότητα ως κάτι μη φυσιολογικό.
Η προετοιμασία για το coming out είναι πολύ σημαντική, καθώς ο τρόπος που θα προετοιμαστείς θα καθορίσει όλη τη μετέπειτα εμπειρία σου. Το coming out είναι η αλήθεια σου, η ανάγκη σου για αποδοχή και η επιθυμία σου να ζήσεις αυθεντικά χωρίς να προσποιείσαι ή να κρύβεις την ταυτότητά σου. Η διαδικασία της προετοιμασίας μπορεί να αυξήσει το άγχος σου, αλλά ταυτόχρονα θα αυξήσει και την αυτοπεποίθηση σου.
Στην προετοιμασία για το coming out θα χρειαστεί να σκεφτείς τι θέλεις να πεις, σε ποια άτομα και με ποιο τρόπο. Η αυτοαποκάλυψη μπορεί να φέρει άβολες ερωτήσεις, ομοφοβικές αντιδράσεις (συνειδητές και ασυνείδητες), κίνδυνο απόρριψης ή ακόμη και βία. Θα χρειαστεί να αξιολογήσεις το περιβάλλον στο οποίο σκοπεύει να απευθυνθείς. Αν δεν είσαι σίγουρο για την συναισθηματική/σωματική/ψυχική ασφάλεια σου, μπορεί να χρειαστεί να περιμένει ή και να αναβάλεις το coming out.
Πολλά άτομα χρειάζονται τη βοήθεια από επαγγελματία ψυχικής υγείας για να προετοιμαστούν κατάλληλα. By the way στη σελίδα αυτή βρίσκεσαι σε ασφαλές περιβάλλον και μπορείς, αν νιώθεις ότι το χρειάζεσαι, να απευθυνθείς στην Κατερίνα Τζιωρίδου, η οποία είναι ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια ΛΟΑΤΚΙ+ με εμπειρία σε αυτά τα ζητήματα και μπορεί να σε βοηθήσει ανά πάσα στιγμή. Μπορείς να την καλέσεις στο 2310 834 652 ή στο 698 802 4386 ή να στείλεις μήνυμα στο info@psy4you.gr.
Πώς και πότε να κάνεις Coming Out στους φίλους
Η απάντηση στην ερώτηση πότε να κάνεις coming out στο φιλικό σου περιβάλλον είναι, όταν εσύ αισθάνεσαι άνετα και ασφαλές. Δεν πρέπει να αισθάνεσαι καμία πίεση να το κάνεις. Ως προς το πώς θα κάνεις το coming out, καταρχήν θα σε βοηθήσει να το προετοιμάσεις μέσα σου. Να σκεφτείς από πριν τι θέλεις να πεις και πώς θα το εκφράσεις. Επίσης να σκεφτείς σε ποιο φιλικό σου πρόσωπο θέλεις να μιλήσεις. Θα μπορούσες να ξεκινήσεις από κάποιο άτομο που είστε πιο κοντά ή που ξέρεις ότι θα είναι υποστηρικτικό, όταν το μάθει.
Ο σωστός τόπος και χρόνος θα διασφαλίσουν ώστε και οι δύο πλευρές να νιώσετε άνετα και ασφάλεια με την αποκάλυψη. Η διαθεσιμότητα χρόνου και από τις δύο πλευρές βοηθάει πολύ. Ένας εποικοδομητικός τρόπος επικοινωνίας εμπεριέχει τη σαφήνεια και την απλότητα ως κλειδί. Προσπάθησε να μιλήσεις με αυθεντικότητα και ειλικρίνεια για την εμπειρία και τα συναισθήματα σου χρησιμοποιώντας έναν τόνο που ενθαρρύνει τη συζήτηση. Θα μπορούσες να ξεκινήσεις με μια προσωπική δήλωση, όπως “Θα ήθελα να μοιραστώ κάτι σημαντικό για μένα, γιατί σε εμπιστεύομαι και θέλω να είμαι ειλικρινής μαζί σου”.
Θυμήσου ότι το coming out είναι μια τόσο προσωπική διαδικασία που δεν υπάρχει “σωστή” στιγμή που να ισχύει για όλα τα άτομα. Η κατάλληλη στιγμή και ο τρόπος εξαρτώνται από παράγοντες, όπως η ασφάλεια, η συναισθηματική ετοιμότητα και η κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι.
Διαχείριση αρνητικών αντιδράσεων των φίλων μετά το Coming Out
Τι χρειάζεται να προσέξεις από τη στιγμή που έχεις κάνει την αποκάλυψη και μετά. Πρώτα από όλα να διατηρήσεις την ψυχραιμία σου στην περίπτωση που η αντίδραση δεν είναι αυτή που θα περίμενες. Θυμήσου, ότι η αντίδραση των άλλων αντανακλά τις δικές τους πεποιθήσεις και δεν αντιπροσωπεύει την αξία σου. Μπορεί το άτομο ή τα άτομα που επέλεξες να κάνεις το coming out να χρειαστούν χρόνο για να επεξεργαστούν τη νέα πληροφορία. Δώσε αυτόν το χρόνο.
Δες, αν αισθάνεσαι άνετα να απαντήσεις σε απορίες και ερωτήσεις. Δε χρειάζεται ωστόσο να απαντήσεις σε ερωτήσεις που σε βάζουν σε θέση να πρέπει να απολογηθείς ή να δικαιολογήσεις την ταυτότητα σου. Ούτε είσαι υποχρεωμένο να εκπαιδεύσεις τους άλλους, ειδικά αν οι συζητήσεις είναι πιεστικές. Θυμήσου να βάλεις τα όρια σου στη συζήτηση και να μην επιτρέψεις προσβλητικές, επιθετικές, κακοποιητικές αντιδράσεις. Έχεις το δικαίωμα να προστατεύσεις τον εαυτό σου από οποιαδήποτε αντίδραση προς αυτή την κατεύθυνση. Παρέμεινε ψύχραιμο αναγνωρίζοντας τα δικά σου συναισθήματα και την αξία τους.
Το coming out είναι μια πράξη θάρρους και αυτογνωσίας. Είναι η διεκδίκηση του αυτονόητου δικαιώματος της αυτοδιάθεσης και της προσωπικής ευημερίας. Είναι το δικαίωμα να ζήσεις τη ζωή σου, έτσι όπως εσύ επιθυμείς.
Συχνές Ερωτήσεις
Πώς να κάνω coming out στους φίλους μου;
Το coming out είναι μια προσωπική διαδικασία και δεν υπάρχει σωστός ή λάθος τρόπος να το κάνεις. Μπορείς να το πεις σε μια προσωπική συζήτηση ή με όποιο τρόπο νιώθεις άνετα. Είναι σημαντικό να βρίσκεσαι σε ένα ασφαλές και οικείο περιβάλλον. Αν δεν νιώθεις έτοιμο να το πεις σε όλους ταυτόχρονα, ξεκίνα από τα άτομα είσαι πιο σίγουρο ότι είναι σύμμαχα.
Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για το coming out στους φίλους μου;
Η κατάλληλη στιγμή είναι όταν νιώθεις εσύ έτοιμο και ασφαλές. Αν νιώθεις ανασφάλεια για τις αντιδράσεις, ίσως βοηθήσει να μιλήσεις πρώτα σε άτομο που εμπιστεύεσαι. Επίσης, είναι σημαντικό να το κάνεις όταν δεν είσαι υπό πίεση ή στρες, ώστε να διαχειριστείς καλύτερα οποιαδήποτε αντίδραση.
Πώς να διαχειριστώ την απόρριψη μετά το coming out;
Είναι πιθανό να μην αντιδράσουν όλα τα άτομα στα οποία κάνεις coming out θετικά. Αν κάποιος/-α/-ο φίλος/-η σε απορρίψει να θυμάσαι ότι αυτό δεν μειώνει την αξία σου. Μπορεί να χρειαστεί χρόνος για να αποδεχτούν την αλήθεια σου. Αν υπάρχει άτομο που δεν μπορεί να σεβαστεί την ταυτότητα σου ίσως να μην είναι πραγματικός φίλος/-η. Μίλα με ανθρώπους που σε αποδέχονται όπως ακριβώς είσαι και δεν βάζουν προϋποθέσεις στην αποδοχή τους. Θυμήσου ότι δεν είσαι μόνος/-η/-ο.
Πρέπει να κάνω coming out σε όλους τους φίλους μου;
Όχι, το coming out είναι προσωπική επιλογή. Εσύ θα επιλέξεις σε ποια άτομα θέλεις να μιλήσεις, πότε και πώς. Αν νιώθεις έτοιμο να μιλήσεις σε κάποια άτομα και σε κάποια άλλα όχι, είναι οκ.
Πώς να στηρίξω έναν φίλο που κάνει coming out;
Άκουσε τον/τη/το φίλο/-η χωρίς να επικρίνεις και χωρίς να βάζεις όρους για την αποδοχή σου. Μπορείς να ρωτήσεις πώς νιώθει, αν χρειάζεται κάτι και τι είναι αυτό. Μη βιαστείς να δώσεις συμβουλές. Απλά δείξε ότι είσαι εκεί. Αν δεχτεί ομοφοβικές αντιδράσεις, υπενθύμισε του/της ότι η αξία του δεν εξαρτάται από την αποδοχή των άλλων.
διάβασε επίσης
