Η απουσία της μητέρας είναι εξίσου σημαντική με την παρουσία της.
Ο Μάσιμο Ρεκαλκάτι είναι γνωστός ψυχαναλυτής με αδιαμφισβήτητη αναγνωρισιμότητα στην ιταλική και διεθνή επιστημονική κοινότητα. Στο συγγραφικό του έργο συγκαταλέγονται περίπου 30 βιβλία, πολλά από τα οποία έχουν μεταφραστεί στη Γαλλία, την Ισπανία, την Αυστρία, την Αργεντινή, τη Σερβία, τη Βραζιλία, τη Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μητέρα – μια φιλοξενία χωρίς ιδιοκτησία
“Έγραψα αυτό το βιβλίο γιατί ήθελα να είμαι δίκαιος με τη μητέρα. Πρέπει να προσπαθήσω να είμαι. Πρέπει να αποδώσουμε δικαιοσύνη στις μητέρες και να τους αναγνωρίσουμε την ουσιαστική και αναντικατάστατη λειτουργία τους στη συμβολική υιοθέτηση της ζωής.
Πρέπει να αφαιρέσουμε από τη μητρότητα κάθε νατουραλιστική αναπαράστασή της. Μητέρα δεν είναι το όνομα αυτής που γεννά, αλλά πέρα από τη φύση, πέρα από το φύλο και την καταγωγή, είναι το όνομα αυτού του Άλλου που προσφέρει τα χέρια του στη ζωή που έρχεται στον κόσμο, που ανταποκρίνεται στην επίκλησή του, που την υποστηρίζει με την επιθυμία του.
Δεν θα πρέπει να μειώνουμε τη μητέρα σε μια όρεξη για θάνατο, σε μια ώθηση να καταβροχθίσει τον καρπό της, να γίνει αιμομεικτική και αποκλειστική ιδιοκτήτρια της ζωής που έφερε στον κόσμο.
[…] Δεν θα πρέπει να ταυτίζουμε τη μητέρα με τον ιό κάθε ψυχικής ασθένειας. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε το δώρο που προηγείται κάθε ενδεχόμενης καταβρόχθισης και που φυλάει την πιο βαθιά μνήμη μητρότητας.
Θα πρέπει να αναλογιστούμε πάλι τη μητέρα, ξεκινώντας από τη μνήμη της, ξεκινώντας από την κληρονομιά της. Η αρχαϊκή σχέση με τη μητέρα δεν είναι μόνο ένας θανατηφόρος βάλτος από τον οποίο πρέπει να απελευθερωθούμε, αλλά είναι κατεξοχήν ένα δώρο που καθιστά δυνατή τη μετάδοση όχι μόνο και όχι κυρίως της ίδιας της ζωής, αλλά του αισθήματος της ζωής, της επιθυμίας για ζωή. […] Η τροφή με την οποία τρέφεται η ζωή είναι η επιθυμία του Άλλου.
Δεν θα πρέπει επίσης να ξεχνάμε την προσμονή της μητέρας και το πρόσωπό της ως καθρέφτη του κόσμου. Δεν θα πρέπει να συγχέουμε τη μητέρα με το στήθος, ούτε να συγχέουμε την ικανοποίηση των αναγκών με το δώρο του σημείου, της ένδειξης της αγάπης, ούτε να συγχέουμε τη φροντίδα της με τη χωρίς οξυγόνο προστασία.
Δεν θα πρέπει να σκεφτόμαστε μόνο τη σκοτεινή παντοδυναμία της, αλλά και την έλλειψή της. Θα πρέπει να προσπαθήσουμε να είμαστε δίκαιοι με τη μητέρα και να αναγνωρίσουμε στα χέρια της μια φιλοξενία χωρίς ιδιοκτησία, την οποία έχει ανάγκη η ανθρώπινη ζωή.
Θα πρέπει να αναγνωρίσουμε στο δώρο της αναπνοής τη δυνατότητα η ζωή να έχει μια αρχή και να μπορεί κάθε φορά να ξαναρχίζει.”
*Απόσπασμα από το βιβλίο «Τα χέρια της μητέρας», Massimo Recalcati, Μετάφραση: Χρήστος Πονηρός, Εκδόσεις Κέλευθος 2017
