Αντιμετώπιση ενός χωρισμού
Υπάρχει κάποιο χρονοδιάγραμμα ή manual για το πώς πρέπει να βιώνουμε έναν χωρισμό; Η Σοφία Αντωνιάδου (aka @sex_positive_greece / Instagram), σύμβουλος ψυχικής και σεξουαλικής υγείας και σύμβουλος lgbtqia+ έχει κάποιες πολύ ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις σχετικά με ένα αίτημα που το βλέπουμε να έρχεται συχνά στις συνεδρίες ψυχοθεραπείας.
Η κυριάρχη αφήγηση για το τέλος μιας σχέσης είναι αυτή που θέλει το άτομο να την “ξεπερνά”, να “ανακάμπτει” και να επιστρέφει στις …εργοστασιακές του ρυθμίσεις. Η θέση αυτή επηρεάζει πολύ τον τρόπο με τον οποίο ερμηνεύουμε, βιώνουμε και αντιμετωπίζουμε τους ανάλογους (απο)χωρισμούς μας και είναι τελικά τόσο δυσλειτουργική όσο και επικίνδυνη.
Μια κοινή φράση όπως “υπάρχουν κι αλλού πορτοκαλιές” είναι μηδενιστική ως προς το κομμάτι της εμπειρίας και της συναισθηματικής μας επένδυσης. Είναι μια πεποίθηση που περιορίζει το σύνολο της σχέσης που κλείνει σε ένα και μοναδικό πρόσωπο. Στην πραγματικότητα όμως δεν είναι μόνο η “πορτοκαλιά” που καλείσαι να πενθήσεις. Όταν μια σχέση κλείνει, οι απώλειες είναι συχνά πολλαπλές.
Πάμε να ρίξουμε λίγο φως…
Η απώλεια φαντασιώσεων
Συνήθως στα πλαίσια μιας σχέσης, συνειδητά ή ασυνείδητα φτιάχνουμε μελλοντικά σενάρια ή ακόμη και συνειδητές “τεχνικές” επιλογές στο σήμερα (μετακόμιση / αλλαγή εργασίας) με βάση την ύπαρξη της σχέσης. Οι φαντασιώσεις αυτές γκρεμίζονται μαζί με το τέλος της σχέσης.
Προσωπικές ταυτότητες
Η συνύπαρξη με άλλα άτομα στα πλαίσια των σχέσεων μας συχνά μας φέρνει σε επαφή με ανεξιχνίαστες προσωπικές ταυτότητες ή ταυτότητες μας που είχαμε ξεχάσει. Όταν η σχέση που τις πυροδότησε κλείνει, υπάρχει η αίσθηση πως απειλούνται κι αυτές να χαθούν.
Κοινωνικές απώλειες
Με το κλείσιμο της σχέσης υπάρχουν απώλειες που ξεκινούν από το χρόνο που είχαμε συνηθίσει να απολαμβάνουμε παρέα και τώρα μένει “κενός” και φτάνουν μέχρι τις κοινές κοινωνικές επαφές που συνήθως τις διακρίνει μια αμηχανία ή και ολοκληρωτική ρήξη (choose sides), όταν τελειώνει η σχέση.
Το “σπίτι”
Η φράση “home is where your heart is” έχει μεγάλη σοφία, καθώς με ένα χωρισμό -είτε υπήρξε συγκατοίκηση τεχνικά είτε όχι- η έννοια του κοινού “χώρου” μοιάζει ξαφνικά και για κάποιο διάστημα ανοίκεια. Άλλες φορές πάλι στα πλαίσια μιας συγκατοίκησης αποτελεί μεγάλη πρόκληση τόσο ο αποχωρισμός όσο και η διαμονή σε ένα χώρο γεμάτο αναμνήσεις.
Οι μικρές σας ρουτίνες
Μπορεί να μοιάζει αμελητέο αλλά στα πλαίσια κάθε σχέσης χτίζονται ρουτίνες που είναι δύσκολο να αντικατασταθούν στην πορεία. Η απώλεια τους συχνά προκαλεί πένθος είτε συνειδητά είτε με την αίσθηση ενός εσωτερικού κενού ή και ανηδονίας για οτιδήποτε άλλο.
Προσωπικές πρωτιές
Ίσως να κάνατε μαζί για πρώτη φορά πράγματα που αγάπησες, Ίσως πχ να ήταν η πρώτη σου queer σχέση ή να ανακάλυψες νέες τρόπους να βιώνεις το σεξ.
Πλάνο και αίσθηση ασφάλειας
Το τέλος μιας σχέσης μπορείτε να δημιουργήσει συναισθήματα φόβου (τώρα που πάμε;), καθώς μεγάλο μέρος της καθημερινότητας αλλά και της μελλοντικής πραγματικότητας είχε συμπεριλάβει τη σχέση ως συνιστώσα. Είναι φυσιολογικό να νιώθεις κάπως ξεκρέμαστο και να χρειάζεσαι χρόνο να επανπροσδιορίσεις στόχους.
Η αίσθηση ασφάλειας ανάλογα με τον τρόπο που κλείνει μια σχέση μπορεί να αφορά και σε βαθύτερα συναισθήματα εμπιστοσύνης. Όταν έχεις επενδύσει σε κάτι συναισθηματικά (νιώθεις πως έχεις δοθεί/εκτεθεί) και με έναν τρόπο σε απογοητεύει, είναι πιθανό να νιώσεις προδοσία -όχι μόνο από το άτομο- αλλά και από τον τρόπο που επιτρέπεις στον εαυτό σου να εμπιστεύεται.
Κι επιτέλους πάψε να αυτοτιμωρείσαι
Πόσο καιρό θα μου πάρει; Μα καλά ακόμα δεν το ξεπέρασα; Δε θα το ξεπεράσω ποτέ.
Μερικές παθογενείς αφηγήσεις που πρέπει να αναθεωρήσεις:
- Πρέπει να “προχωράμε”
- Η θλίψη είναι αδυναμία (όπως και το συναίσθημα)
- Για να αγαπήσεις ξανά πρέπει να το “ξεπεράσεις” πρώτα.
- Η αίσθηση του να το έχεις ξεπεράσει πρέπει να μοιάζει με μια αίσθηση απόλυτης ευτυχίας και λήθης σε ότι αφορά τη σχέση που έκλεισε.
Οι αφηγήσεις αυτές σε οδηγούν να σε περιμένεις στη γωνία και να χρονομετράς τις αντιδράσεις σου.
- Πότε θα ξαναπεράσεις όντως καλά σε πάρτυ;
- Πότε θα είσαι σε θέση να ξαναφλερτάρεις;
- Γιατί δεν είσαι ευτυχισμένος/η/ο; τόσος καιρός πέρασε…
Στην πραγματικότητα μπαίνεις σε έναν αγώνα δρόμου για να επιστρέψεις στις εργοστασιακές σου μη αφήνοντας χώρο να αισθανθείς, τι πραγματικά έχεις ανάγκη και τι βιώνεις. Σε αυτό τον αγώνα δρόμου ακυρώνεις όλα τα ενδιαφέροντα, όμορφα και χρήσιμα εφόδια που μπορεί να σου έδωσε αυτή η σχέση και αποσπάς την προσοχή από το μέσα σου στο πώς κινείσαι εξωτερικά.
Με το να εστιάζεις στο “τελικό επιθυμητό” σου αποτέλεσμα χάνεις το πιο σημαντικό κομμάτι της εμπειρίας που είναι όσα έχει να σου διδάξει η σύνδεση και ο αποχωρισμός για εσένα. Έτσι καταλήγεις συχνά να πετυχαίνεις το αντίθετο αποτέλεσμα ακόμα και σε επίπεδα χρόνου. Έχουμε συχνά την απαίτηση “να γίνουμε καλά” άμεσα σα να μας κυνηγάει κάτι, είτε αφορά σε ένα κρύωμα είτε σε μια σχέση που ανακινείται μέσα σου ολόκληρο το rebirth.
Extra tip – Good news 4 U
Δεν υπάρχει κάποιος κανόνας που λέει ότι πρέπει να ξεπεράσεις κάτι για να προχωρήσεις σε κάτι νέο. Μπορείς να συνεχίσεις να αγαπάς τα άτομα ή την ιδέα μιας σχέσης που έκλεισε επαναπροσδιορίζοντας τον εαυτό και τα όρια σου σε σχέση με αυτό. Δεν μας καθιστά πιο δυνατά το να ξεχνάμε. Το να προχωράμε μπροστά δεν είαι εφικτό χωρίς τα μονοπάτια που διανύσαμε πίσω. Και είναι όμορφο να αγαπήσεις “τόπους” για όσα έζησες εκεί, ακόμη κι αν δε σκοπεύεις να τους ξαναεπισκεφτείς ποτέ.
