Χωρισμός
Ο χωρισμός αποτελεί μια σύνθετη και συναισθηματικά δύσκολη εμπειρία με πολλαπλές συνέπειες. Οι αιτίες του χωρισμού αλλά και οι διαχείριση του αποτελούν προκλήσεις για τους συντρόφους που χωρίζουν.
Η ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια Κατερίνα Τζιωρίδου θα διερευνήσει στη συμβουλευτική σχέσης μαζί με το ζευγάρι τις αιτίες του χωρισμού. Θα εμβαθύνει στις προκλήσεις της διαχείρισης του, όπως όταν π.χ. ένας/ μία από τους/τις δύο συντρόφους αρνείται να αποδεχτεί το χωρισμό. Θα δώσει χώρο για να αναδυθούν όλα τα συναισθήματα, καθώς κανένα συναίσθημα δεν είναι μη φυσιολογικό. Επίσης θα διασφαλίσει συνθήκες επικοινωνίας χωρίς συγκρούσεις.
Γιατί να χωρίσουμε;
Ο χωρισμός προκαλεί μεγάλο συναισθηματικό φορτίο και στους δύο συντρόφους. Είναι σημαντικό να αναγνωριστεί το συναίσθημα της μη ικανοποίησης των αναγκών στη σχέση, καθώς αυτό θα δημιουργήσει αργά ή γρήγορα την κρίση ή και τη ρήξη στη σχέση.
Μία συχνή αιτία χωρισμού είναι, όταν οι σύντροφοι αποδεικνύονται στο πέρασμα του χρόνου ασύμβατοι ως προς τις προσωπικές τους αξίες, τη στάση ζωής, τον τρόπο που επιιθυμούν να ζούνε, τους στόχους για το μέλλον. Έτσι προκύπτουν όλο και συχνότερες διαφωνίες δημιουργώντας ένταση και συγκρουσιακό κλίμα.
Η προσωπική εξέλιξη κάθε συντρόφου μπορεί επίσης να παίξει το ρόλο της στην επιθυμία χωρισμού. Πολλές φορές αυτό που συμβαίνει είναι, ότι οι δύο σύντροφοι εξελίσσονται προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Μία τέτοια συνθήκη προκύπτει, όταν ένας από τους δύο ή και οι δύο αποκτούν άλλα ενδιαφέρονται, επιθυμούν νέες εμπειρίες που δεν συμβαδίζουν με την κοινή τους ζωή ως ζευγάρι. Τότε έρχεται η συνειδητοποίηση, ότι η σχέση δεν ανταποκρίνεται στις προσωπικές ανάγκες και επιθυμίες.
Η απόφαση ενός χωρισμού είναι σύνθετη και βαθιά προσωπική απόφαση. Είναι σημαντικό να εστιάσεις στην εκπλήρωση ή μη της ευτυχίας σου μέσα στη σχέση, καθώς και στη δυναμική που χαρακτιρίζει τη σχέση. Αναγνωρίζοντας το συναισθηματικό βάρος, την απώλεια σύνδεσης μεταξύ σας, τα ζητήματα ασυμβατότητας και την ανάγκη για την προσωπική εξέλιξη θα είσαι σε θέση να αποφασίσεις με διαύγεια, αν ο χωρισμός είναι η καλύτερη λύση για σένα.
Αιτίες του χωρισμού
Σε μία συντροφική σχέση υπάρχουν συνήθως κοινά σχέδια για το μέλλον, κοινές προσδοκίες, κοινές εμπειρίες. Ωστόσο καθώς περνούν τα χρόνια συμβαίνει πολλές φορές οι σύντροφοι να χάσουν τον κοινό τόπο που μοιράζονταν παλιότερα. Αποκτούν άλλους στόχους, άλλες επιθυμίες και συνειδητοποιούν, ότι όλα όσα τους συνέδεαν παλιότερα δεν τους συνδέουν πια. Σταδιακά δημιουργείται κλίμα καταπίεσης που οδηγεί σε συναισθήματα ματαίωσης, δυσαρέσκειας ή και δυσφορίας. Κάπου εκεί μπορεί να αναδυθεί η επιθυμία του χωρισμού. Ο συναισθηματικός αντίκτυπος ενός χωρισμού μπορεί να είναι βαθύς. Και οι δύο σύντροφοι μπορεί να βιώσουν μια σειρά συναισθημάτων, όπως θλίψη, θυμό, οργή, απογοήτευση. Το τέλος μιας σχέσης μπορεί να επιφέρει συναισθήματα απόρριψης, απώλειας, εγκατάλειψης επιδεινώνοντας περαιτέρω τη ήδη κρίσιμη συναισθηματική κατάσταση των συντρόφων.
Οι τρόποι διαχείρησης κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου είναι ζωτικής σημασίας. Η αναζήτηση υποστήριξης από το φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον, όπως επίσης και υποστήριξη σε ένα πλαίσιο ψυχοθεραπείας από επαγγελματία ψυχικής υγείας είναι μερικοί από τους τρόπους που μπορείς να διαχειριστείς τα συναισθήματα σου. Αν βρίσκεσαι σε μία τέτοια κατάσταση μη διστάσεις να επικοινωνήσεις μαζί μας. Μπορείς να το κάνεις εδώ.
Το μεταβατικό στάδιο από τη συντροφική σχέση στο χωρισμό είναι μία διαδικασία που απαιτεί χρόνο και προσπάθεια και από τις δύο πλευρές. Πολύ συχνά έχει χαθεί η εμπιστοσύνη μεταξύ των συντρόφων, ενώ ταυτόχρονα υποβόσκουν πολλά και έντονα συναισθήματα. Παρόλα αυτά χρειάζεται να διατηρηθεί με κάθε τρόπο ένα κλίμα ψυχραιμίας και ανοιχτής επικοινωνίας για να γίνει η μετάβαση όσο πιο ανώδυνη γίνεται. Η αυτοφροντίδα αποτελεί σημαντική παράμετρο για να επουλωθεί το τραύμα του χωρισμού. Ο κάθε σύντροφος χρειάζεται να βρει σιγά σιγά έναν νέο προσανατολισμό και μία νέα προσωπική ισορροπία.
Η κατανόηση των λόγων που οδήγησαν στο χωρισμό, όπως και η αποτελεσματική διαχείριση μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να ξαναχτίσουν τη ζωή τους και να βρουν ξανά προσωπική ικανοποίηση στη ζωή τους.
Άρνηση
Η άρνηση της αποδοχής ενός χωρισμού μπορεί να οδηγήσει σε παρατεταμένη συναισθηματική δυσφορία και να εμποδίσει τη διαδικασία της επούλωσης. Όταν ένας από τους δύο συντρόφους αρνείται να αποδεχτεί το χωρισμό, αυτό περιπλέκει την ομαλή εξέλιξη της διαδικασίας. Η μη αποδοχή της κατάστασης μπορεί να γίνει εμφανής μέσα από συμπεριφορές όπως επίμονες προσπάθειες συμφιλίωσης, μονομερής απόδοση ευθυνών, παρακολούθηση της προσωπικής ζωής του συντρόφου (stalking). Οι τρόποι αντιμετώπισης της κατάστασης χρειάζεται να είναι αποτελεσματικοί και υγιείς, ώστε να επέλθει ομαλά η αποδοχή του χωρισμού.
Θα τονίσουμε εδώ και πάλι τη σημασία της υποστήριξης από επαγγελματία ψυχικής υγείας, καθώς εντός της ψυχοθεραπείας θα συζητηθούν αναλυτικά τρόποι διαχείρισης του χωρισμού. Επίσης θα δωθεί χώρος στην έκφραση όλων των συναισθημάτων που διακατέχουν τους συντρόφους, έτσι ώστε να υπάξει χώρος και για την αποδοχή της νέας κατάστασης.
Αμφιθυμία
Η αμφιθυμία κυριαρχεί πολύ συχνά, όταν πρόκειται να αποφασίσει το άτομο για το μέλλον της σχέσης του. Ο όρος αναφέρεται στην ψυχική κατάσταση κατά την οποία το άτομο βιώνει αντικρουόμενα συναισθήματα για μία συγκεκριμένη συνθήκη ή ένα συγκεκριμένο άτομο. Π.χ. αισθάνεται δυστυχισμένο στη σχέση και επιθυμεί να χωρίσει και ταυτόχρονα νιώθει συναισθήματα αγάπης ή προσκόλλησης και δε θέλει να φύγει.
Ο/Η αμφιθυμικός, -η σύντροφος ζυγίζει συνεχώς τα υπέρ και τα κατά της σχέσης προσπαθώντας να πάρει μία οριστική απόφαση. Αυτή η εσωτερική πάλη οδηγεί σε παρατεταμένη αναποφασιστικότητα, καθώς τα αντικρουόμενα συναισθήματα ενισχύουν το δίλημμα “να φύγω ή να μείνω”. Ακόμη πιο επιβαρυντικά επιδρά η αβεβαιότητα για το μέλλον και ο φόβος για το άγνωστο στην επόμενη φάση.
Η αμφιθυμία μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ψυχική υγεία. Η σύγκρουση μεταξύ της επιθυμίας από τη μία να τερματιστεί η σχέση και από την άλλη να διατηρηθεί μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και στρες. Η κατάσταση αυτή γκρεμίζει σταδιακά την αυτοεκτίμηση του ατόμου, καθώς αμφισβητεί συνεχώς την κρίση του και την ικανότητά του να λαμβάνει αποφάσεις.
Ψυχολογία των ανδρών μετά τον χωρισμό – Ψυχολογία των γυναικών μετά τον χωρισμό
Η ψυχολογία των ανδρών μετά το χωρισμό δε διαφέρει σε κάτι από αυτή τον γυναικών σε μία συνθήκη χωρισμού. Οι διαφορές αναφέρονται στη διαφορετικότητα του χαρακτήρα κάθε ατόμου και δεν έχουν σχέση με το φύλο.
Όπως προαναφέρθηκε, τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες βιώνουν θλίψη, θυμό, σύγχυση, ματαίωση, απόγνωση. Η εμπιστοσύνη κλονίζεται και για τους δύο και αισθάνονται προδομένοι, -ες. Κυριαρχεί η αίσθηση, ότι δε θα μπορέσουν ποτέ ξανά να εμπιστευθούν. Έχει πολύ μεγάλη σημασία να επεξεργαστούν τόσο οι άντρες όσο και οι γυναίκες αυτό το κομμάτι τους, έτσι ώστε να αναγνωρίσουν τι δεν πήγε καλά, πώς οι ίδιοι, -ες συνέβαλαν σε αυτό και ποια λάθη μπορούν να αποφευχθούν στο μέλλον.
Το τέλος μιας σχέσης συχνά επιφέρει μια αίσθηση κενού και μοναξιάς. Και οι δύο μπορεί να βιώσουν φάσεις όπου θα νοσταλγούν τις όμορφες στιγμές της σχέσης τους. Εδώ μπαίνει και η διάσταση του πένθους για τη σχέση που τελείωσε. Και οι δύο σύντροφοι χρειάζονται χρόνο για να θρηνήσουν αυτό που τελειώνει ή έχει ήδη τελειώσει.
Η εξωσυζυγική σχέση στο γάμο
Η απιστία στις μονογαμικές σχέσεις αποτελεί ένδειξη ότι η σχέση δεν πάει καλά. Οι σύντροφοι αναζητούν έξω από τη σχέση αυτό που δεν μπορούν να έχουν εντός της σχέσης. Ή αισθάνονται εγκλωβισμένοι και αναζητούν μία διέξοδο σε ένα τρίτο πρόσωπο. Η σχέση εκτός του γάμου μπορεί και να σηματοδοτεί ήδη το τέλος της συντροφικής σχέσης. Στην καλύτερη περίπτωση αποτελεί σήμα κινδύνου.
Η διαχείριση προκλήσεων όπως αυτή της απιστίας δεν είναι εύκολη υπόθεση. Προτείνεται η αναζήτηση σύμβουλου σχέσης / γάμου (κάλεσε μας στο 698 802 4386) στις περιπτώσεις, όπου το ζευγάρι βρίσκεται σε ανοιχτή σύγκρουση και δεν μπορεί να δημιουργήσει καμία γέφυρα επικοινωνίας. Η σύμβουλος σχέσης θα παρέμβει διαμεσολαβητικά δίνοντας χώρο και στους δύο να εκφράσουν τα συναισθήματα τους και να βρεθεί κοινός τόπος συνεννόησης.
Χωρισμός και παιδιά
Η συμβουλευτική σχέσης / γάμου μπορεί επίσης να αποδειχθεί ιδιαίτερα χρήσιμη για τους συντρόφους που χωρίζουν ως προς το πώς θα ανακοινωθεί ο χωρισμός στα παιδιά, καθώς ένας κακός χωρισμός επηρεάζει αναπόφευκτα και τα παιδιά. Χρειάζεται να μπορέσει να υπάρξει κλίμα συνεννόησης στο ζευγάρι ως προς το ρόλο τους ως γονείς.
Είναι σημαντικό οι σύντροφοι να μην υποβιβάζουν ο ένας τον άλλο μπροστά στα παιδιά, αλλά ούτε και το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον να παίρνει ανοιχτά θέση υπέρ ή κατά του ενός ή του άλλου. Επίσης το ζευγάρι που χωρίζει θα αποφασίσει με ποιον θα μείνουν τα παιδιά, καθώς αυτό είναι θέμα που δεν μπορεί να συζητηθεί μαζί με τα παιδιά. Η οικογένεια αλλάζει πλέον μορφή και αυτό είναι ένα στάδιο που κάθε μέλος της οικογένειας χρειάζεται το χρόνο του για να το επεξεργαστεί. Τα παιδιά χρειάζονται ακόμη περισσότερο χρόνο.
Οι γονείς πρέπει να διαφυλάξουν ένα κλίμα ασφάλειας για τα παιδιά δίνοντας τους απλές και κατανοητές πληροφορίες για τη νέα συνθήκη που διαμορφώνεται με το χωρισμό. Σημαντικό εδώ είναι να διαβεβαιώσουν τα παιδιά, ότι δεν ευθύνονται τα ίδια για τον χωρισμό των γονιών. Επίσης ότι και οι δύο γονείς θα συνεχίσουν με τον ίδιο τρόπο να τα αγαπάνε και να τα φροντίζουν.
Συμπτώματα μετά το χωρισμό
Τα συμπτώματα που παρουσιάζονται συνήθως μετά τον χωρισμό περιλαμβάνουν διαταραχή του συναισθήματος, έντονα σκαμπανευάσματα της διάθεσης, μειωμένη αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη, διαταραχές ύπνου. Κυριαρχούν αρνητικά συναισθήματα, ενοχές, άγχος απώλειας ενός σημαντικού προσώπου. Όταν η απόφαση για το χωρισμό έρχεται μονομερώς και απρόσμενα, τότε ο/η άλλος, -η σύντροφος μπορεί να νιώσει ανεπάρκεια, απόρριψη, ανασφάλεια, αμφισβήτηση του εαυτού ως προς το ρόλο του/της συντρόφου.
Η απόφαση ενός χωρισμού αποτελεί βαρύ πλήγμα στην αυτοεικόνα και την αυτοεκτίμηση του/της συντρόφου που πρέπει να δεχτεί την απόφαση, ενώ δεν θέλει να χωρίσει. Μπορεί να εμφανιστεί καταθλιπτική συμπτωματολογία και να χρειαστεί για κάποιο διάστημα ακόμη και ψυχοφαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο οφείλει τόσο ο ένας όσο και ο άλλος σύντροφος να φροντίσουν τους εαυτούς τους και τα παιδιά που μπορεί να υπάρχουν, όσο καλύτερα γίνεται.
Διαχείριση του χωρισμού
Ο χωρισμός είναι μια επώδυνη διαδικασία που απαιτεί διαχείριση των συναισθημάτων που αναδύονται. Διαχείριση σημαίνει να υπάρχει χώρος και χρόνος έκφρασης χωρίς κριτική από τρίτους ή μεροληπτική στάση των άλλων προς τον έναν ή άλλο σύντροφο. Αν νιώθεις στεναχώρια, θλίψη, σύγχυση, θυμό, οργή, απόγνωση, πανικό είναι απολύτως φυσιολογικό. Χρειάζεσαι χρόνο να επεξεργαστείς αυτό που συμβαίνει και να αποδεχτείς την απώλεια του/της συντρόφου. Ο χωρισμός είναι ένας μικρός θάνατος. Πρέπει να μάθεις να ζεις χωρίς τη συνεχή παρουσία του άλλου.
Ψάξε τους ανθρώπους που μπορούν να είναι εκεί για σένα. Φίλοι, οικογένεια, ψυχθεραπευτική στήριξη μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά. Έχοντας την ευκαιρία να εκφράσεις αυτά που αισθάνεσαι θα νιώσεις ανακούφιση και θα μπορέσεις να αποκτήσεις μία προοπτική για την κατάσταση. Δε χρειάζεται να περάσεις μόνος, -η αυτή τη διαδικασία. Η αναζήτηση στήριξης είναι ένδειξη δύναμης.
Μη ξεχνάς, ότι χρειάζεται να φροντίζεις τον εαυτό σου σε όλα τα επίπεδα σωματικά, συναισθηματικά, διανοητικά. Προσπάθησε να κρατήσεις κάποιες δραστηριότητες που σε βοηθούν να εστιάζεις σε άλλα ερεθίσματα. Φρόντισε το σώμα σου κάνοντας άσκηση, διαλογισμό, ασκήσεις ενσυνειδητότητας (mindfulness). Η αυτοφροντίδα θα σε κρατήσει σε επαφή με τον εαυτό σου.
Επίσης θα χρειαστείς χρόνο για να θρηνήσεις το τέλος της σχέσης σου. Μόνο έτσι θα μπορέσεις να προχωρήσεις στο επόμενο στάδιο της ζωής σου ανακτώντας εσωτερική σταθερότητα και διαύγεια σκέψης. Η διαχείριση του χωρισμού απαιτεί υπομονή, συμπόνια προς τον εαυτό και διάθεση να αγκαλιάσεις την αλλαγή.
Ανακούφιση
Αν επιλέξεις ένα θεραπευτικό πλαίσιο ατομικής θεραπείας, θα αισθάνεσαι σταδιακά όλο και μεγαλύτερη ανακούφιση. Θα μπορέσεις
- να δεις τον εαυτό σου μέσα στη δυναμική της σχέσης.
- να εντοπίσεις το δικό σου μερίδιο ευθύνης που συνέβαλε στο χωρισμό.
- να αντιληφθείς τα παγιωμένα δυσλειτουργικά συμπεριφορικά μοτίβα.
- να αναγνωρίσεις τις εσωτερικευμένες συμπεριφορές που προέρχονται από τη δική σου οικογένεια καταγωγής.
- να αναγνωρίσεις τα δυνατά και αδύνατα σημεία του εαυτού σου.
Η διεργασία της αυτογνωσίας και της συμπόνιας προς τον εαυτό θα σε βοηθήσουν να αποδεχτείς το χωρισμό και να χαράξεις μία νέα προοπτική στην επόμενη φάση της ζωής σου.
Επικοινωνία ή μη επικοινωνία μετά τον χωρισμό
Η επικοινωνία η μη μετά το χωρισμό είναι κάτι θα αποφασίσει ο/η κάθε σύντροφος για τον εαυτό του/της. Ωστόσο αυτό δεν ισχύει, όταν υπάρχουν παιδιά. Οι χωρισμένοι σύντροφοι παραμένουν γονείς των παιδιών τους και αυτό σημαίνει, ότι χρειάζεται να κρατήσουν μια αποτελεσματική επικοινωνία και μία νηφάλια σχέση για να μπορέσουν να λειτουργήσουν με γνώμονα το βέλτιστο καλό των παιδιών τους. Μια καλή επικοινωνία θα βοηθήσει στην επούλωση του τραύματος του χωρισμού και θα δημιουργήσει μία καλή βάση για μία νέα σχέση ως πρώην συντρόφοι και νυν γονείς.
Η έλλειψη επικοινωνίας μετά το χωρισμό μπορεί να είναι ένδειξη, ότι ο/η σύντροφος που αρνείται την επικοινωνία διακατέχεται από έντονα συναισθήματα που δεν έχουν ακόμη καταλαγιάσει. Μπορεί ωστόσο να είναι και μία κατασταλαγμένη και συνειδητή απόφαση και να μη παραπέμπει απαραίτητα σε άρνηση του χωρισμού.
Πότε είναι απαραίτητο το διαζύγιο;
Η απόφαση για διαζύγιο περιλαμβάνει όχι μόνο τις συναισθηματικές πτυχές της σχέσης, αλλά και τις νομικές ενέργειες που απαιτούνται, τις οικονομικές παραμέτρους αλλά και την επίδραση στα παιδιά (όταν υπάρχουν). Η ίδια η διαδικασία του διαζυγίου μπορεί να είναι ένα μακρύ και δύσκολο ταξίδι. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχει απλοποιηθεί πολύ η νομική διαδικασία έκδοσης του διαζυγίου, κάτι που γλυτώνει τις δύο πλευρές από εξαντλητικές συναντήσεις με δικηγόρους, συμβολαιογράφους κλπ.
Το διαζύγιο κρίνεται απαραίτητο, όταν οι σύντροφοι επιθυμούν να αποδεσμευτούν από κάθε νομική πτυχή του γάμου που περιλαμβάνει ρύθμιση κινητής και ακίνητης περιουσίας, φορολογικές υποχρεώσεις, ασφαλιστικές ρυθμίσεις. Συναισθηματικά σημαίνει, ότι ένα κεφάλαιο ζωής κλείνει επίσημα και οι πρώην σύντροφοι καλούνται να συνεχίσουν χωριστά τη ζωή τους. Σηματοδοτεί και το τέλος κάθε προσπάθειας επανένωσης και διάσωσης της σχέσης. Το διαζύγιο βάζει μία οριστική τελεία στη σχέση.
Συχνές ερωτήσεις
Ποια είναι οι ενδείξεις, ότι ένα άτομο παλεύει με την απόφαση να χωρίσει;
Οι ενδείξεις ότι το άτομο παλεύει με την απόφαση να χωρίσει είναι η έλλειψη επικοινωνίας, η αναποφασιστικότητα, η απόσυρση από τη σχέση, η αποξένωση, οι επαναλαμβανόμενες συγκρούσεις.
Πώς μπορεί το άτομο να διαχειριστεί αποτελεσματικά τα συναισθήματά του κατά την διάρκεια ενός χωρισμού;
Η αποτελεσματική διαχείριση των συναισθημάτων ενός χωρισμού περιλαμβάνει υποστηρικτικό περιβάλλον, αυτοφροντίδα, ατομική ψυχοθεραπεία, αναζήτηση σύμβουλου σχέσης, κοινωνικό δίκτυο και δραστηριότητες.
Συμπέρασμα
Συμπερασματικά ο χωρισμός είναι μία διαδικασία που απαιτεί ανάληψη ευθύνης του εαυτού, ψυχική ανθεκτικότητα και αυτοφροντίδα. Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι δεν είναι όλοι οι χωρισμοί αμοιβαίοι και η άρνηση αποδοχής του τέλους μιας σχέσης κάνει τη διαδικασία ακόμη πιο επίπονη.
Μετά από έναν χωρισμό τα άτομα μπορεί να βιώσουν μια σειρά από συναισθηματικές αντιδράσεις, όπως λύπη, θυμό, οργή, φόβο. Είναι σημαντικό να δωθεί χώρος σε όλα τα συναισθήματα, καθώς όλα αποτελούν φυσιολογικές αντιδράσεις. Η αποτελεσματική επικοινωνία, η αυτογνωσία, το υποστηρικτικό περιβάλλον μπορούν να συμβάλουν σε μία ψύχραιμη διαχείριση του χωρισμού.
Στο Psy4you μπορούμε να σε βοηθήσουμε να αντιμετωπίσεις κάθε ψυχική διεργασία ενός χωρισμού. Μπορείς να κλείσεις τώρα ένα ραντεβού με την ψυχολόγο – ψυχοθεραπεύτρια Κατερίνα Τζιωρίδου μέσω email στο info@psy4you.gr ή τηλεφωνικά στο 2310 834 652 και 698 802 4386.
