Το coming out είναι μια βαθιά προσωπική διεργασία για κάθε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο. Αποτελεί την επικύρωση της αυτοαποδοχής, αλλά και την ενδυνάμωση της ταυτότητάς σου προς το κοινωνικό σύνολο. Πρόκειται για το δικό σου προσωπικό ταξίδι που εξωτερικεύεται μέσα από την απόφαση της αυτοαποκάλυψης. Σε αυτό το άρθρο θα διαβάσεις όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζεις για να προετοιμαστείς κατάλληλα για αυτό το τόσο σημαντικό βήμα στη ζωή σου. Έχε κατά νου, ότι χρειάζεται να νιώθεις σε όλα τα επίπεδα έτοιμο να το κάνεις, καθώς το coming out περιλαμβάνει πολλές προκλήσεις αλλά ταυτόχρονα -φυσικά- και πάρα πολλά οφέλη.
Εισαγωγή στο Coming Out
Το coming out είναι η διαδικασία κατά την οποία ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο αποκαλύπτει τον σεξουαλικό του προσανατολισμό ή/και την ταυτότητα φύλου του σε άλλους. Πριν από αυτό έχει προηγηθεί το προσωπικό coming out, δηλ. η συνειδητοποίηση ότι το άτομο φέρει μία ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητα. Το προσωπικό coming out όπως και το κοινωνικό μπορούν να συμβούν οποιαδήποτε στιγμή στη ζωή του ατόμου. Πρόκειται για ένα βαθιά προσωπικό και πολυδιάστατο ταξίδι, το οποίο μπορεί να συμβεί σταδιακά ή ξαφνικά, σε μία στιγμή ή μετά από μεγάλη εσωτερική διεργασία, ανάλογα με τις συνθήκες και τα συναισθηματικά όρια του ατόμου.
Η σημασία του coming out είναι μεγάλη, καθώς αποτελεί την αυθεντική έκφραση αλλά και την προσωπική αναγνώριση του εαυτού και της ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητας. Ταυτόχρονα σε αυτό συνοψίζεται η προσδοκία για αποδοχή χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Έχοντας ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο την επίγνωση ότι αυτό το βήμα γίνεται σε μία ετεροκανονική σις στρέητ -και αναπόφευκτα ομοφοβική- κοινωνία η πράξη αυτή είναι μία πράξη θάρρους και πίστης στην προσωπική αυταξία.
Η αυτοαποκάλυψη δίνει ορατότητα και βγάζει τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα από τη ντουλάπα. Κάθε φορά που ένα άτομο αυτοαποκαλύπτεται, αποκτά η κοινωνία μία ευκαιρία να καταπολεμήσει τα στερεότυπα, τις προκαταλήψεις και τον ρατσισμό που έχει εσωτερικεύσει και αναπαράγει. Δεν πρόκειται για μια εύκολη διαδικασία, καθώς το συχνά σύνηθες -δηλ. μια καλυμμένη ή ανοιχτά ομοφοβική αντίδραση- δημιουργεί άγχος και φόβο στο άτομο. Για αυτό και η υποστήριξη και το ασφαλές περιβάλλον είναι σημαντικές προϋποθέσεις για να νιώσει έτοιμο να προχωρήσει στο coming out.
Γιατί είναι Σημαντική η Προετοιμασία για το Coming Out
Η προετοιμασία για το coming out είναι πολύ σημαντική, καθώς ο τρόπος που θα προετοιμαστείς θα καθορίσει όλη τη μετέπειτα εμπειρία σου. Το coming out είναι η αλήθεια σου, η ανάγκη σου για αποδοχή και η επιθυμία σου να ζήσεις αυθεντικά χωρίς να προσποιήσαι ή να κρύβεις τον εαυτό σου. Η διαδικασία της προετοιμασίας μπορεί να αυξήσει το άγχος σου, αλλά ταυτόχρονα θα νιώσεις και την αυτοπεποίθηση σου να αυξάνεται.
Θα χρειαστεί να σκεφτείς τι θέλεις να πεις, σε ποια άτομα και με ποιο τρόπο. Αυτό θα σε βοηθήσει να συνειδητοποιήσεις ακόμη πιο ξεκάθαρα την ταυτότητα σου και τι θέλεις να κάνεις με αυτή. Η αυτοαποκάλυψη σου μπορεί να φέρει άβολες ερωτήσεις, ομοφοβικές αντιδράσεις (συνειδητές και ασυνείδητες), κίνδυνο απόρριψης ή ακόμη και βία. Θα χρειαστεί να αξιολογήσεις το περιβάλλον στο οποίο σκοπεύεις να απευθυνθείς. Αν δεν είσαι σίγουρο για την συναισθηματική/σωματική/ψυχική ασφάλεια σου, μπορεί να χρειαστεί να περιμένεις ή και να αναβάλεις το coming out.
Πολλά άτομα χρειάζονται τη βοήθεια από επαγγελματία ψυχικής υγείας για να προετοιμαστούν κατάλληλα. By the way στη σελίδα αυτή βρίσκεσαι σε ασφαλές περιβάλλον και μπορείς, αν νιώθεις ότι το χρειάζεσαι, να απευθυνθείς στην Κατερίνα Τζιωρίδου, η οποία είναι ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια ΛΟΑΤΚΙ+ με εμπειρία σε αυτά τα ζητήματα και μπορεί να σε βοηθήσει ανά πάσα στιγμή. Μπορείς να την καλέσεις στο 2310 834 652 ή στο 698 802 4386 ή να στείλεις μήνυμα στο info@psy4you.gr.
Στρατηγικές και Συμβουλές για την Προετοιμασία του Coming Out
Αυτοαποδοχή – Το πρώτο βήμα
Η αυτοαποδοχή αποτελεί το πρώτο και θεμελιώδες βήμα στη διαδικασία του coming out, καθώς βάζει τη βάση για να ζήσεις τη ζωή σου έτσι όπως επιθυμείς και “έξω από τη ντουλάπα”.
Πολύ πριν έρθει ο καιρός για να κάνεις το coming out χρειάζεται να καταλάβεις που βρίσκεσαι με την αυτοαποδοχή σου. Πόσο έχει αποδεχθεί εσύ το ίδιο την ταυτότητα σου; Αισθάνεσαι άβολα με αυτό που είσαι; Ντρέπεσαι; Νιώθεις, ότι αυτό που είσαι αποτελεί πρόβλημα για την οικογένεια σου; Εύχεσαι να μην χρειαζόταν να είσαι διαφορετικό; Αισθάνεσαι, ότι θα φέρεις σε δύσκολη θέση τους ανθρώπους στους οποίους θέλεις να αποκαλύψεις την ταυτότητα σου; Αν στα παραπάνω ερωτήματα έχεις απαντήσει σε τουλάχιστον 4 με ναι, τότε χρειάζεται να χτίσεις την αυτοαποδοχή σου και να αποδομήσεις την εσωτερικευμένη ομοφοβία/τρανσφοβία σου.
Η εσωτερικευμένη ομοφοβία/τρανσφοβία προκαλεί έντονα αρνητικά συναισθήματα, όπως ντροπή, ενοχή, φόβο. Θα χρειαστεί να τα διερευνήσεις και να τα επεξεργαστείς, ώστε να φτάσεις στην αποδοχή της ταυτότητας σου.
Το πρώτο βήμα στην αποδόμηση της εσωτερικευμένης ομοφοβίας/τρανσφοβίας είναι να την αναγνωρίσεις. Μπορεί να εμφανιστεί ως αρνητικές σκέψεις για τον σεξουαλικό προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου ή ως αποστροφή και επίκριση προς άλλα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Στην αναγνώριση θα σε βοηθήσει η αυτοπαρατήρηση και η συνειδητοποίηση των προσωπικών σου αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων για την ταυτότητα σου. Πρόκειται για πεποιθήσεις που κατά βάση προέρχονται από κοινωνικά στερεότυπα βασισμένα σε ετεροκανονικά μοντέλα φύλου και σεξουαλικής ταυτότητας (π.χ. αποδοχή ως φυσιολογικού μόνο του δυαδικού φύλου -αρσενικό/ θηλυκό ή μόνο straight συντροφικών σχέσεων). Άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο είναι η ανατροφή που έχεις πάρει από την οικογένεια σου, οι θρησκευτικές πεποιθήσεις με τις οποίες μεγάλωσες.
Είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσεις ότι όλες αυτές οι πεποιθήσεις δεν αντανακλούν την πραγματικότητα αλλά είναι αποτέλεσμα κοινωνικής καταπίεσης που στιγματίζουν τη διαφορετικότητα ως κάτι μη φυσιολογικό.
Εκτίμηση του Περιβάλλοντος πριν το Coming Out
Η εκτίμηση του περιβάλλοντος πριν από το coming out είναι καθοριστική στην απόφαση σου να το κάνεις. Θα σου επιτρέψει να προβλέψεις τις πιθανότητες αποδοχής ή απόρριψης και άρα να προετοιμαστείς ανάλογα. Ένα πρώτο βήμα είναι να τσεκάρεις τις απόψεις και τις αντιλήψεις των ατόμων που θέλεις να αποκαλυφθείς. Πώς αντιδρούν σε συζητήσεις σχετικά με τα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα; είναι σύμμαχα/queer friendly; εκφράζουν αρνητικές/ομοφοβικές απόψεις; πώς αντιδρούν σε coming out δημοσιών προσώπων; αυτό θα σου δώσει μια ένδειξη και για το πώς θα αντιδράσουν και στο δικό σου coming out.
Κάτι άλλο κομβικό είναι ο συναισθηματικός δεσμός που έχεις προς κάποια άτομα και που είναι σημαντικό για σένα να αποκαλυφθείς σε αυτά πρώτα. Συνήθως αυτά είναι είτε μέλη της οικογένειας ή κάποια στενά φιλικά πρόσωπα. Η ποιότητα αυτών των σχέσεων και ο βαθμός εμπιστοσύνης είναι καθοριστικά. Αν πρόκειται για σχέσεις που βασίζονται στην αγάπη άνευ όρων και σεβασμό χωρίς προϋποθέσεις, τότε το coming out θα είναι ασφαλές και ενδυναμωτικό.
Στη συνολική σου πρόβλεψη καλό είναι να συμπεριλάβεις επίσης τη γενικότερη κοινωνική και πολιτισμική κατάσταση στην οποία ζουν τα άτομα που σε ενδιαφέρουν. Ζουν σε αστικό κέντρο ή στην επαρχία; έχουν συντηρητικές απόψεις ή συμπεριληπτική στάση απέναντι στις μειονότητες και τις ευάλωτες ομάδες;
Ο Τόπος, ο Χρόνος και ο Τρόπος του Coming Out
Ο σωστός τόπος και χρόνος θα διασφαλίσουν ώστε και οι δύο πλευρές να νιώσετε άνετα και ασφάλεια με την αποκάλυψη. Ένα ήσυχο μέρος χωρίς περισπασμούς θα επιτρέψει μια ουσιαστική και ειλικρινή συζήτηση. Η διαθεσιμότητα χρόνου και όχι χρόνος υπό πίεση ή βιασύνη είναι πολύ βοηθητικοί παράγοντες για ανοιχτή επικοινωνία. Ένας εποικοδομητικός τρόπος επικοινωνίας εμπεριέχει τη σαφήνεια και την απλότητα ως κλειδί. Προσπάθησε να μιλήσεις με αυθεντικότητα και ειλικρίνεια για την εμπειρία και τα συναισθήματα σου χρησιμοποιώντας έναν τόνο που ενθαρρύνει τη συζήτηση. Θα μπορούσες να ξεκινήσεις με μια προσωπική δήλωση, όπως “Θα ήθελα να μοιραστώ κάτι σημαντικό για μένα, γιατί σε εμπιστεύομαι και θέλω να είμαι ειλικρινής μαζί σου”. Ένα υποστηρικτικό περιβάλλον θα σε κάνει να νιώσεις ασφάλεια και εμπιστοσύνη για να αποκαλύψεις κάτι τόσο σημαντικό.
Το coming out είναι μια τόσο προσωπική διαδικασία που δεν υπάρχει “σωστή” στιγμή που να ισχύει για όλα τα άτομα. Η κατάλληλη στιγμή και ο τρόπος εξαρτώνται από παράγοντες, όπως η ασφάλεια, η συναισθηματική ετοιμότητα και η κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι. Επίσης το coming out έχει πολλές εκδοχές. Δεν έχει υποχρεωτικά το χαρακτήρα μιας επίσημης ανακοίνωσης. Μπορεί να έρθει σε μια φορτισμένη συναισθηματικά στιγμή ή μετά από έναν καυγά. Μπορεί να συμβεί με την απόφαση σου να εμφανιστείς δημόσια με τον/την σύντροφο του ή με μία συγκεκριμένη ανάρτηση σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο.
Υποστηρικτικό Δίκτυο κατά την Προετοιμασία για το Coming Out
Η υποστήριξη κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας για το coming out μπορεί να προέλθει από διάφορες κατευθύνσεις ανάλογα με τις ανάγκες και την ιδιοσυγκρασία του ατόμου. Πολλά άτομα βρίσκουν συμμάχους σε ένα στενό φιλικό πρόσωπο ή ένα συγγενικό πρόσωπο που έχει συμπεριληπτική στάση προς τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα.
Η συμμετοχή και ακτιβιστική δράση σε ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητες προσφέρει ασφαλή χώρο για να μοιραστείς την εμπειρία σου και να ενδυναμωθείς ακούγοντας τις εμπειρίες των άλλων. Εκεί θα βρεις έμπνευση, πρακτικές συμβουλές, τρόπους να προστατεύσεις τον εαυτό σου σε περίπτωση που το coming out δεν πάει όπως θα ήθελες. Επίσης μέσα από τις κοινότητες θα έχεις πρόσβαση σε έντυπη ενημέρωση και διαδικτυακές πλατφόρμες.
Ένα μεγάλο μέρος την ενδυνάμωσης σου μπορεί να έρθει επιλέγοντας να δουλέψεις ψυχοθεραπευτικά με έναν/μία επαγγελματία ψυχικής υγείας που έχει εξειδίκευση στα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα. Στο psy4you.gr κάνουμε ακριβώς αυτό και μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί μας όποια ώρα κι αν το θελήσεις. Τα τηλέφωνα μας είναι 2310 834 652 και 698 802 4386.
Διαχείριση των Συναισθημάτων κατά την Προετοιμασία για το Coming Out
Τα συναισθήματα που μπορεί να σε καταβάλουν ενώ προετοιμάζεις το coming out σου μπορεί να είναι άγχος, φόβος, αβεβαιότητα. Μην πανικοβάλεσαι! Είναι απολύτως φυσικό να κυριαρχούν και τέτοια συναισθήματα. Το άγχος προκύπτει τις περισσότερες φορές από το φόβο της μη αποδοχής ή της ομοφοβικής αντίδρασης. Κράτα στο πίσω μέρος του μυαλού σου, ότι δεν ευθύνεσαι εσύ για αυτό, αλλά η δομή της κοινωνίας που είναι ετεροκανονική και απορριπτική στο σύνολο της προς κάθε διαφορετικότητα.
Η ψυχική σου ανθεκτικότητα είναι πολύ σημαντική σε αυτή την πορεία και χρειάζεται να την φροντίζεις εστιάζοντας στη θετική προοπτική, στην ικανότητα να μαθαίνεις από τις δυσκολίες και να προσαρμόζεσαι στις προκλήσεις. Να μη ξεχνάς τη φροντίδα της σωματικής και ψυχικής σου υγείας (καλή διατροφή, άσκηση, ξεκούραση, δραστηριότητες).
Δύο έννοιες ακόμη κράτησε στο μυαλό σου, την υπομονή και την επιμονή. Το coming out χρειάζεται χρόνο για να φτάσει στους άλλους. Από κάποια άτομα η αποδοχή θα έρθει αυθόρμητα και αυτονόητα. Από κάποια άλλα δεν θα έρθει γρήγορα, καθώς θα χρειαστούν χρόνο προσαρμογής. Μη βιαστείς και μην απογοητευτείς, αν τα πράγματα δεν πηγαίνουν όπως τα φαντάστηκες. Η επιμονή σου θα σε βοηθήσει να αντέξεις τις προκλήσεις και να πας παρακάτω.
Συχνές ερωτήσεις
Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να κάνω coming out;
Η κατάλληλη στιγμή είναι όταν νιώθεις έτοιμος/-η/-ο να μοιραστείς την αλήθεια σου και όταν έχεις αξιολογήσει ότι το περιβάλλον σου είναι σχετικά ασφαλές. Δεν υπάρχει σωστός ή λάθος χρόνος. Το coming out ειναι μια βαθιά προσωπική απόφαση που εξαρτάται από τη δική σου ψυχικής ετοιμότητα.
Πώς να προετοιμαστώ για αρνητικές αντιδράσεις;
Σκέψου πιθανές αρνητικές αντιδράσεις, όπως έκπληξη, σύγχυση ή απόρριψη και προετοίμασε απαντήσεις που σε κάνουν να νιώθεις άνετα. Να θυμάσαι ότι οι αντιδράσεις των άλλων αντικατοπτρίζουν τη δική τους αντίληψη και όχι την αξία σου. Επίσης φρόντισε να έχεις ένα υποστηρικτικό δίκτυο, όπως φίλους ή τον/την ψυχολόγο σου σε περίπτωση που χρειαστείς βοήθεια.
Πρέπει να κάνω coming out σε όλους;
Όχι δε χρειάζεται να κάνεις coming out σε όλους. Είναι δική σου επιλογή σε ποια πρόσωπα θέλεις να αποκαλύψεις την ταυτότητά σου. Μπορείς να ξεκινήσεις με εκείνα τα άτομα που εμπιστεύεσαι και νιώθεις ότι θα σε στηρίξουν.
Πώς θα βρω υποστηρικτικά δίκτυα και επαγγελματίες ψυχικής υγείας;
Αναζήτησε υποστήριξη σε τοπικό επίπεδο ή και διαδικτυακά κοινότητες ΛΟΑΤΚΙ+. Οι κοινότητες προσφέρουν στήριξη, καθώς έχεις ασφαλή χώρο να μιλήσεις ανοιχτά και να ανταλλάξεις εμπειρίες. Σε ότι αφορά επαγγελματίες ψυχικής υγείας αναζήτησε αυτούς/ες που έχουν εκπαίδευση στα ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα. Στη σελίδα που βρίσκεσαι έχεις πρόσβαση στην ψυχολόγο ψυχοθεραπεύτρια Κατερίνα Τζιωρίδου με την οποία μπορείς να μιλήσεις με ασφάλεια για ότι σε απασχολεί. Μπορείς να καλέσεις στο 2310 834 652 ή στο 698 802 4386.
Πώς να διαχειριστώ το άγχος πριν το coming out;
Δοκίμασε τεχνικές χαλάρωσης, όπως βαθιές αναπνοές ή τεχνικές ενσυνειδητότητας (mindfulness) ή διαλογισμό. Μοιράσου τους φόβους σου με ένα άτομο που εμπιστεύεσαι και θυμήσου ότι το coming out είναι η δική σου αλήθεια. Η προετοιμασία σου μειώνει το άγχος και σε βοηθά να νιώθεις αυτοπεποίθηση.
διάβασε επίσης
