Η κατανόηση της Θεραπείας Ζεύγους
Η θεραπεία ζεύγους ή αλλιώς θεραπεία / συμβουλευτική σχέσης είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας που εστιάζει στη βελτίωση της σύνδεσης μεταξύ δύο ατόμων που βρίσκονται σε συντροφική σχέση. Η θεραπεία ζεύγους μπορεί να περιλαμβάνει σχέσεις συζυγικές (γάμου), συντροφικές (συμβίωση) ή σχέσεις οποιουδήποτε άλλου φάσματος (ετεροφυλόφιλες, ομοφυλόφιλες, ανοιχτές ή αποκλειστικές σχέσεις).
Η θεραπεία ζεύγους μπορεί να βοηθήσει τα άτομα να κατανοήσουν καλύτερα τον εαυτό τους και τον/τη σύντροφο τους, να διαχειριστούν τη διαφορετική προσωπικότητα του άλλου και να δημιουργήσουν έναν υγιή και αρμονικό δεσμό. Είναι πολύ βοηθητική στην επίλυση προβλημάτων, όπως η έλλειψη επικοινωνίας, οι συγκρούσεις, η ζήλια, οι σεξουαλικές δυσκολίες. Στηρίζει το ζευγάρι στην αντιμετώπιση μεγάλων αλλαγών στη ζωή, όπως γάμος, διαζύγιο, γέννηση παιδιών, ανεργία, συνταξιοδότηση, σοβαρή ασθένεια, θάνατος στο κοντινό οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον. Η θεραπεία ζεύγους συμβάλλει στην προσωπική ανάπτυξη των μελών και αναπτύσσει τις δεξιότητές τους να αλληλεπιδρούν αρμονικά, αλλά και να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τις διενέξεις.
Το πλαίσιο μιας θεραπείας σχέσης προσφέρει ένα ασφαλές και ουδέτερο περιβάλλον, όπου το ζευγάρι μπορεί να εξερευνήσει τις δυναμικές της σχέσης του με την υποστήριξη του/της συμβούλου σχέσης. Στο psy4you.gr η ψυχολόγος Κατερίνα Τζιωρίδου είναι εκπαιδευμένη και πιστοιποιημένη συστημική ψυχοθεραπεύτρια ζευγαριών. Μπορεί άμεσα να ακούσει τα αιτήματα του ζευγαριού και να παρέμβει προτείνοντας τρόπους εξόδου από την κρίση. Μπορείς να επικοινωνήσεις μαζί της στα τηλέφωνα 2310 834 652 και 698 802 4386.
Οι στόχοι της θεραπείας ζεύγους είναι εξατομικευμένοι και ορίζονται στην αρχή της διαδικασίας μαζί με το ζευγάρι. Κάποιοι από αυτούς μπορεί να είναι η βελτίωση της επικοινωνίας, η επίλυση των συγκρούσεων, η ενίσχυση της συναισθηματικής σύνδεσης, η αντιμετώπιση κρίσεων, η ανάπτυξη εμπιστοσύνης και οικειότητας.
Συνηθισμένοι λόγοι που οδηγούν στη Θεραπεία Ζεύγους
Μια συντροφική σχέση καλείται να αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις, οι οποίες επηρεάζουν την ισορροπία και την ποιότητα της σχέσης. Η θεραπεία ζεύγους γίνεται το μέσο για να αναγνωρίσει το ζευγάρι και να μπορέσει να επιλύσει τα αιτήματα που φέρνει στη συνεδρία. Μερικοί από τους πιο συνηθισμένους λόγους για τους οποίους θα έρθει στον/την θεραπευτή/-τρια σχέσης είναι οι παρακάτω:
- Προβλήματα στην επικοινωνία: Το ζευγάρι θα αναζητήσει το θεραπευτικό πλαίσιο, όταν θα έχει διαταραχθεί η επικοινωνία σε τέτοιο βαθμό, ώστε να προκύπτουν επαναλαμβανόμενες παρεξηγήσεις, διαφωνίες, συγκρούσεις. Πολύ συχνά η εποικοδομητική επικοινωνία δεν υπάρχει ούτε καν στην αρχή της σχέσης. Καθώς όμως οι προκλήσεις της συμβίωσης/του γάμου γίνονται με τον καιρό πιο σύνθετες, τότε αναδύεται το πρόβλημα της έλλειψης επικοινωνίας.
- Απιστία και ζητήματα εμπιστοσύνης: Η απιστία και το αίσθημα προδοσίας μπορεί να πλήξει βαθιά τη συντροφική σχέση. Το ζευγάρι αδυνατεί να δει, τι έχει φταίξει και πώς θα αποκατασταθεί η αμοιβαία εμπιστοσύνη. Αυτή θα είναι μία στιγμή που θα αναζητήσει τη βοήθεια της θεραπείας σχέσης.
- Διαφορετικές προσδοκίες ή/και ανάγκες: Όταν οι σύντροφοι έχουν διαφορετικές προσδοκίες για τη σχέση, καταλήγουν συχνότερα σε αντιπαράθεση παρά σε σύγκλιση. Διαφορετικές προσδοκίες μπορεί να υπάρχουν ως προς το θέμα του γάμου, της απόκτησης παιδιών, της ανατροφής των παιδιών, του τρόπου ζωής ως ζευγάρι, του προσωπικού χρόνου κάθε συντρόφου κλπ.
- Έλλειψη συναισθηματικής σύνδεσης: Όταν το ζευγάρι νιώθει ότι έχει χάσει τη συναισθηματική εγγύτητα, την οικειότητα ή την αλληλοϋποστήριξη που υπήρχε κάποτε στη σχέση, νιώθει μετέωρο και η ανάγκη της θεραπείας σχέσης είναι απαραίτητη.
- Μεγάλες αλλαγές και διαχείριση στρες: Οι μεγάλες αλλαγές όπως η ανεργία, η μετανάστευση, μία σοβαρή ασθένεια, αλλαγή στην οικονομική κατάσταση, ο θάνατος ενός σημαντικού προσώπου στην οικογένεια, η ενηλικίωση των παιδιών μπορούν να προκαλέσουν αναταραχή στη σχέση και να χαθεί η ισορροπία και η συνοχή του συστήματος.
- Η οικονομική κατάσταση: Οι διαφωνίες γύρω από τα οικονομικά, τη διαχείριση των οικονομικών θεμάτων ή τις αποφάσεις σχετικά με τα έξοδα/έσοδα αποτελούν συχνό παράγοντα άγχους σε ένα ζευγάρι.
- Προβληματική σεξουαλική σχέση: Δυσκολίες στη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού, όπως μειωμένη επιθυμία ή μονομερής αποχή από το σεξ, προβλήματα απόδοσης, αναζήτηση σεξουαλικής επαφής έξω από τη σχέση, είναι συχνές αιτίες για αναζήτησή θεραπείας ζεύγους.
Ο ρόλος της/του Ψυχολόγου στη Θεραπεία Ζεύγους
Η/ο ψυχολόγος λειτουργεί στη θεραπεία ζεύγους ως καταλύτης στην προσωπική και διαπροσωπική εξέλιξη των συντρόφων διευκολύνοντας την αποκατάσταση της ισορροπίας και της αρμονίας στη συντροφική σχέση. Ο ρόλος της/του είναι κεντρικός και πολυδιάστατος, καθώς παρεμβαίνει ως διαμεσολαβητής βοηθώντας το ζευγάρι να κατανοήσει καλύτερα την ποιότητα της σχέσης τους, να επιλύσει τα προβλήματα και να χτίσει γέφυρες καλής επικοινωνίας.
Ο/η σύμβουλος σχέσης θα εκπαιδεύσει το ζευγάρι στην αποτελεσματική επικοινωνία, έτσι ώστε να μπορούν οι σύντροφοι να εκφράζουν τα συναισθήματα και τις ανάγκες τους χωρίς επικρίσεις ή μομφές. Θα εξηγήσει συμπεριφορικές τεχνικές για τη διαχείριση των διενέξεων και την πρόληψη των συγκρούσεων. Θα βοηθήσει στην επεξεργασία των συναισθημάτων και στην αντιμετώπιση της κρίσης αναγνωρίζοντας τη δυναμική της σχέσης και τα συμπεριφορικά μοτίβα των συντρόφων. Στη συνέχεια θα τα καθρεφτίσει, ώστε να μπορέσουν οι σύντροφοι να τα αναγνωρίσουν και να τα επεξεργαστούν ανάλογα.
Η αντικειμενικότητα και η ουδετερότητα είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της στάσης του/της ψυχολόγου που ακούει το ζευγάρι. Με αυτόν τον τρόπο αισθάνονται και οι δύο πλευρές ότι εισακούγονται και κατανοούνται. Μόνο μέσα σε αυτή τη συνθήκη μπορεί η/ο σύμβουλος να τους ενθαρρύνει να εξερευνήσουν τα βαθύτερα συναισθήματα και τις ανάγκες τους, οι οποίες πιθανότατα δεν εκφράζονται με σαφήνεια ή δεν συνειδητοποιούνται πλήρως στην καθημερινότητα. Η θεραπευτική διαδικασία δημιουργεί ένα ασφαλές περιβάλλον, όπου τα μέλη της σχέσης μπορούν να εκφράσουν φόβους, ανησυχίες και απογοητεύσεις με την εμπιστοσύνη, ότι η/ο σύμβουλος θα σεβαστεί τις προσωπικές τους ιστορίες και θα παρέμβει χωρίς επικρίσεις.
Στην πορεία της θεραπείας το ζευγάρι θα μπορέσει να αναγνωρίσει τις αλλαγές που χρειάζεται να κάνει έτσι ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της σχέσης. Ο/η σύμβουλος θα είναι εκεί για να διευκολύνει αυτή τη διεργασία και να στηρίξει στις κρίσιμες αποφάσεις που θα χρειαστεί να παρθούν, όπως π.χ. αν η σχέση θα συνεχίσει να υφίσταται ή αν θα τερματιστεί.
Μοντέλα και Προσεγγίσεις στη Θεραπείας Ζεύγους
Υπάρχουν πολλά μοντέλα στη θεραπεία ζεύγους, καθένα από τα οποία βασίζεται σε διαφορετικές θεωρητικές προσεγγίσεις και τεχνικές. Κάθε προσέγγιση επιλέγεται ανάλογα με τις ανάγκες του ζευγαριού και την εκπαίδευση του/της ψυχολόγου. Πολλές φορές συνδυάζονται τεχνικές από διαφορετικά μοντέλα για να προσφέρουν ένα εξατομικευμένο μοντέλο παρέμβασης προσαρμοσμένο στα χαρακτηριστικά του εκάστοτε ζευγαριού. Κάποιες από τις πιο γνωστές και επιστημονικά έγκυρες προσεγγίσεις είναι:
Συστημική θεραπεία ζεύγους
Η συστημική προσέγγιση αντιμετωπίζει τη σχέση ως ένα αλληλοεξαρτώμενο σύστημα, όπου οι συμπεριφορές των συντρόφων αλληλοτροφοδοτούνται και επηρεάζουν ο ένας τον άλλον. Αντί να επικεντρώνεται στα ατομικά προβλήματα κάθε συντρόφου, εστιάζει στα μοτίβα επικοινωνίας και στις δυναμικές αλληλεπίδρασης του ζευγαριού. Αναγνωρίζει επίσης τις επιρροές από το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον, όπως η οικογένεια και η κοινωνία. Στόχος είναι η αλλαγή των δυσλειτουργικών μοτίβων και η δημιουργία πιο αποτελεσματικής επικοινωνίας και ισορροπίας στη σχέση.
Γνωσιακή Συμπεριφορική θεραπεία ζεύγους (CBT)
Η γνωσιακή-συμπεριφορική προσέγγιση επικεντρώνεται στο τρίπτυχο σκέψεις-συναισθήματα-συμπεριφορά του ατόμου και στη δυναμική που δημιουργείται μέσα από αυτό στη σχέση. Ο στόχος είναι να αλλάξουν οι αρνητικές σκέψεις, οι διαστρεβλωμένες πεποιθήσεις και οι δυσλειτουργικές συμπεριφορές που προκαλούν τα εμπόδια στη σχέση.
Συναισθηματικά Εστιασμένη θεραπεία ζεύγους (EFT)
Η συναισθηματικά εστιασμένη θεραπεία ζεύγους επικεντρώνεται στα συναισθήματα και τις συναισθηματικές ανάγκες των συντρόφων. Βοηθά το ζευγάρι να κατανοήσει και να διαχειριστεί τα συναισθήματα που επηρεάζουν τη σχέση και να ενισχύσει τη βαθύτερη σύνδεση. Η προσέγγιση αυτή θεωρεί τα προβλήματα στη σχέση ως αποτέλεσμα μη ικανοποιημένων συναισθηματικών αναγκών.
Ψυχοδυναμική θεραπεία ζεύγους
Η ψυχοδυναμική προσέγγιση επικεντρώνεται σε ασυνείδητα μοτίβα και εμπειρίες του παρελθόντος που επηρεάζουν τη συμπεριφορά των συντρόφων στη σχέση. Οι θεραπευτές σε αυτή την προσέγγιση εξετάζουν τις πρώιμες σχέσεις και τα τραύματα που μπορεί να επιδρούν στο παρόν και βοηθούν το ζευγάρι να κατανοήσει τις βαθύτερες αιτίες των συγκρούσεων του.
Θεραπεία Gestalt ζεύγους
Η προσέγγιση της θεραπείας Gestalt βοηθά το ζευγάρι να αυξήσει την επίγνωσή του ως προς τις αλληλεπιδράσεις και τη συμπεριφορά του στο παρόν δίνοντας έμφαση στην επικοινωνία και την αυθεντική έκφραση των συναισθημάτων. Ο/η θεραπευτής/-τρια Gestalt ενθαρρύνει τα μέλη να είναι παρόντα στη στιγμή και να εκφράζουν άμεσα τις ανάγκες τους.
Πώς να προετοιμαστείτε για την Πρώτη Συνεδρία
Για να προετοιμαστείτε για την πρώτη συνεδρία με τη/τον σύμβουλο σχέσης είναι σημαντικό να ακολουθήσετε μερικά συγκεκριμένα βήματα για να γίνει η συνεδρία όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματική.
Το πρώτο και σημαντικότερο είναι η προθυμία και των δύο σας να συζητήσετε ανοιχτά τα θέματα της σχέσης σας. Κάντε τη συμφωνία να ακούσετε χωρίς να κρίνετε και να εκφράσετε με ειλικρίνεια τις σκέψεις και τα συναισθήματα σας. Αυτό είναι ένα καλό πρώτο βήμα. Το αμέσως επόμενο είναι να σκεφτείτε ποια είναι τα αιτήματα σας. Ποια ζητήματα συγκεκριμένα θέλετε να φέρετε προς συζήτηση. Για παράδειγμα: οι καυγάδες μας είναι πάντα πολύ ακραίοι και δεν ελέγχουμε τη συμπεριφορά μας, όταν γίνονται.
Κάτι άλλο πολύ σημαντικό είναι να ορίσετε από πριν έναν δύο στόχους. Π.χ. θα θέλαμε να έχουμε περισσότερο χρόνο ως ζευγάρι ή θα ήθελα να μοιραζόμαστε πιο ισότιμα τις ευθύνες των παιδιών. Προετοιμαστείτε ψυχολογικά ότι θα μιλήσετε για θέματα που μπορεί να είναι δύσκολα ή ευαίσθητα. Είναι φυσιολογικό να υπάρχουν εντάσεις, ωστόσο ο/η σύμβουλος είναι εκεί για να βοηθήσει στη διαχείριση αυτών των συζητήσεων.
Προσπαθήστε να πάτε με ανοιχτό μυαλό στην πρώτη συνεδρία. Η θεραπεία ζεύγους συχνά περιλαμβάνει την ανάγκη να αναγνωρίσετε νέες προοπτικές στη σχέση σας. Πάτε με διάθεση να ακούσετε όχι μόνο τον/τη σύντροφο σας, αλλά και τις προτάσεις του/της θεραπευτή/-τριας. Να θυμάστε ότι οι συζητήσεις είναι εμπιστευτικές και δημιουργούν έναν ασφαλή χώρο για να εκφράσετε τα συναισθήματά σας. Εάν νιώθετε αβεβαιότητα, μπορείτε να το συζητήσετε στην πρώτη συνεδρία.
Κάτι ακόμη που δεν θα έπρεπε να παραμελήσετε είναι να έχετε αρκετό χρόνο διαθέσιμο για τη συνεδρία χωρίς να ανησυχείτε για άλλες υποχρεώσεις. Φροντίστε να βρίσκεστε σε ένα ήρεμο περιβάλλον εάν η συνεδρία είναι online ή να φτάσετε στην ώρα σας αν είναι δια ζώσης. Επίσης βάλτε το κινητό στο αθόρυβο κατά τη διάρκεια της συνεδρίας.
Διάβασε στη συνέχεια για τα Αποτελέσματα της Θεραπείας Ζεύγους
διάβασε επίσης
