Το coming out, δηλ. η διαδικασία αποκάλυψης της σεξουαλικής ταυτότητας ή/και της ταυτότητας φύλου, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα αυτοαποδοχής και ενδυνάμωσης για κάθε ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο. Είναι μια πράξη συνυφασμένη με το αυτονόητο δικαίωμα της προσωπικής ελευθερίας, καθώς του επιτρέπει να εκφράζεται αυθεντικά χωρίς το φόβο της απόρριψης ή διάκρισης. Το coming out διασφαλίζει την ψυχική υγεία και την ποιότητα ζωής του ατόμου. Ταυτόχρονα αποτελεί και πρόκληση, καθώς ο φόβος της απόρριψης είναι πραγματικός σε μία κοινωνία που αρνείται πεισματικά να αποδεχθεί τη διαφορετικότητα ως κάτι απολύτως φυσιολογικό.
Εισαγωγή στο Coming Out
Το coming out έρχεται ως μια προσωπική και ταυτόχρονα βαθιά πολιτική δήλωση ενός ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμου προς την κοινωνία. Είναι μια πράξη που συνδέει την κοινωνία με την κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ+ δίνοντας την ευκαιρία για ορατότητα, αποδοχή και συμπερίληψη. Παρόλο που συχνά θεωρείται ένα μοναδικό γεγονός, το coming out είναι μια συνεχής διαδικασία που μπορεί να επαναλαμβάνεται σε διαφορετικά περιβάλλοντα, από την οικογένεια και τους φίλους μέχρι το εργασιακό περιβάλλον.
Η σημασία του δεν περιορίζεται μόνο στην προσωπική αυτονομία και αποδοχή. Σε έναν κόσμο όπου η ετεροκανονικότητα και τα έμφυλα στερεότυπα είναι βαθιά ριζωμένα, το coming out έρχεται να συγκρουστεί με τις προκαταλήψεις και να παλέψει για αποδοχή και συμπερίληψη άνευ όρων. Παρόλες τις δυσκολίες και τα ρίσκα που συνοδεύουν αυτή τη διαδικασία, αποτελεί μια βαθιά ενδυναμωτική εμπειρία που επικυρώνει την προσωπική ελευθερία, την ισότητα και την αποδοχή χωρίς προϋποθέσεις.
Γιατί είναι σημαντικό το Coming Out
Ενίσχυση της Αυτοεκτίμησης και της Αυτοαποδοχής
Το coming out είναι μια πράξη αυτοεκτίμησης και αποδοχής της αυθεντικότητας του εαυτού. Είναι μια πράξη που πέρα από οποιαδήποτε άλλα οφέλη για την κοινωνία αποτελεί τη διασφάλιση της ψυχικής ισορροπίας του ατόμου. Η ζωή “μέσα στη ντουλάπα” συνοδεύεται από συναισθήματα ντροπής και ενοχής και από συμπεριφορές αυτο-απομόνωσης. Το coming out είναι η αναγνώριση της αλήθειας και η επικύρωση του “δε φοβάμαι να είμαι ο εαυτός μου”. Το άτομο που επιλέγει να αποκαλύψει την ταυτότητα του χτίζει σταδιακά μια ισχυρή αυτοπεποίθηση, ενώ ταυτόχρονα επιβεβαιώνει μέσα του ότι αξίζει να αγαπηθεί για αυτό που είναι.
Δημιουργία Αυθεντικών Σχέσεων με τους Άλλους
Το coming out δίνει την ευκαιρία στο ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο να συνδεθεί ουσιαστικά με τους ανθρώπους γύρω του, καθώς δημιουργεί χώρο για αληθινές σχέσεις απαλλαγμένες από μυστικά και μάσκες. Η εμπιστοσύνη και η οικειότητα γίνονται βασικά χαρακτηριστικά στις σχέσεις που θα συνάψει έχοντας κάνει το coming out. Πέραν αυτού θα μπορέσει να αναγνωρίσει ποιοι άνθρωποι στέκονται πραγματικά δίπλα του και ποιοι όχι.
Αποδοχή των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων
Η πράξη του coming out είναι μία πράξη ορατότητας προς την κοινωνία και ένα αίτημα αποδοχής. Είναι μια πράξη βαθιά πολιτική που δίνει την ευκαιρία για συμπερίληψη και ισότητα όλων των ανθρώπων με όποια διαφορετικότητα κι αν φέρουν. Η αυτοαποκάλυψη της σεξουαλικής ταυτότητας ή/και της ταυτότητας φύλου λειτουργεί ως μέσο ευαισθητοποίησης και κατάρριψης των στερεοτύπων και των προκαταλήψεων.
Προκλήσεις και κίνδυνοι κατα το Coming Out
Κοινωνικά και Πολιτισμικά Εμπόδια
Το κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο ζει ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο επηρεάζει και τον τρόπο που θα κάνει το coming out. Σε συντηρητικές κοινωνίες με έντονες φυλετικές και έμφυλες διακρίσεις η αποδοχή της διαφορετικότητας είναι πιο δύσκολη.
Όταν οι ΛΟΑΤΚΙ+ ταυτότητες θεωρούνται ταμπού ή -ακόμη χειρότερα- προβληματικές, ο φόβος της απόρριψης είναι μεγαλύτερος. Η έλλειψη εκπροσώπησης των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων και η απουσία στήριξης προκαλούν αίσθημα απομόνωσης και μη ασφάλειας.
Φόβος Απόρριψης και Ομοφοβικής Συμπεριφοράς
Ο μεγαλύτερος φόβος που συνδέεται με το coming out είναι η απόρριψη. Ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο που θέλει να αποκαλύψει την ταυτότητα του φοβάται ότι μπορεί να χάσει αγαπημένα πρόσωπα ή σημαντικές σχέσεις. Ο φόβος της απόρριψης από την οικογένεια είναι ο πιο συχνός. Σε κοινωνίες όπως η ελληνική με παραδοσιακές και στερεοτυπικές αντιλήψεις για τα φύλα και τον σεξουαλικό προσανατολισμό ο φόβος της απόρριψης δε φαντάζει καθόλου παράλογος και δυστυχώς επιβεβαιώνεται σε μεγάλο ποσοστό.
Ο επόμενος μεγάλος φόβος είναι η ομοφοβία των γύρω. Λεκτική και σωματική βία λόγω του σεξουαλικού προσανατολισμού, εκφοβισμός, ρητορική μίσους, διακρίσεις είναι συνθήκες τις οποίες κάθε στιγμή και κάθε λεπτό μπορεί να αντιμετωπίσει ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο. Αναγκάζεται έτσι να ζει σε μία μόνιμη επισφάλεια ως προς την ψυχική και σωματική του ακεραιότητα.
Αντιμετώπιση Στερεοτύπων και Προκαταλήψεων
Η αντιμετώπιση των στερεοτύπων και των προκαταλήψεων του κοινωνικού περιβάλλοντος αποτελεί μια διαρκή πρόκληση γιατί ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Χρειάζεται να επιδεικνύουν συνεχώς θάρρος και υπομονή για να υπερασπιστούν την ταυτότητά τους, αλλά και εσωτερική δύναμη και αυτοεκτίμηση για να συγκρουστούν με τα ετεροκανονικά στερεότυπα που επιβάλει η κοινωνία. Πέραν αυτού σημαντικό ρόλο παίζει η εκπαίδευση της ίδιας της κοινωνίας στην συμπερίληψη και την αποδοχή κάθε διαφορετικότητας.
Μέσα από ακτιβιστικές δράσεις, ανοιχτό διάλογο, έγκυρη ενημέρωση, συλλογικές φωνές μπορεί ο κόσμος να αλλάξει την οπτική του και να αποδομήσει την ομοφοβία. Σε αυτό συμβάλει καθοριστικά και η ίδια η πολιτεία και η νομοθέτηση των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων σε εργασιακούς χώρους, σχολεία, πανεπιστήμια.
Προετοιμασία για το Coming Out
Η προετοιμασία για το coming out είναι πολύ σημαντική, καθώς ο τρόπος που θα προετοιμαστεί το άτομο θα καθορίσει όλη τη μετέπειτα εμπειρία του. Το coming out είναι η αλήθεια του, η ανάγκη του για αποδοχή και η επιθυμία του να ζήσει αυθεντικά χωρίς να προσποιείται ή να κρύβει την ταυτότητά του. Η διαδικασία της προετοιμασίας μπορεί να αυξήσει το άγχος, αλλά ταυτόχρονα θα αυξήσει και την αυτοπεποίθηση.
Στην προετοιμασία για το coming out θα χρειαστεί το άτομο να σκεφτεί τι θέλει να πει, σε ποια άτομα και με ποιο τρόπο. Αυτό θα το βοηθήσει να συνειδητοποιήσει ακόμη πιο ξεκάθαρα την ταυτότητα του και τι θέλει να κάνει με αυτή. Η αυτοαποκάλυψη μπορεί να φέρει άβολες ερωτήσεις, ομοφοβικές αντιδράσεις (συνειδητές και ασυνείδητες), κίνδυνο απόρριψης ή ακόμη και βία. Θα χρειαστεί να αξιολογήσει το περιβάλλον στο οποίο σκοπεύει να απευθυνθεί. Αν δεν είναι σίγουρο για την συναισθηματική/σωματική/ψυχική ασφάλεια του, μπορεί να χρειαστεί να περιμένει ή και να αναβάλει το coming out.
Πολλά άτομα χρειάζονται τη βοήθεια από επαγγελματία ψυχικής υγείας για να προετοιμαστούν κατάλληλα. By the way στη σελίδα αυτή βρίσκεσαι σε ασφαλές περιβάλλον και μπορείς, αν νιώθεις ότι το χρειάζεσαι, να απευθυνθείς στην Κατερίνα Τζιωρίδου, η οποία είναι ψυχολόγος – ψυχοθεραπεύτρια ΛΟΑΤΚΙ+ με εμπειρία σε αυτά τα ζητήματα και μπορεί να σε βοηθήσει ανά πάσα στιγμή. Μπορείς να την καλέσεις στο 2310 834 652 ή στο 698 802 4386 ή να στείλεις μήνυμα στο info@psy4you.gr.
Πώς να Κάνεις Coming Out με Ασφάλεια
Το coming out είναι μια προσωπική και συχνά δύσκολη διαδικασία. Η ασφάλεια οφείλει να έχει προτεραιότητα, καθώς κάθε άτομο έχει διαφορετικές εμπειρίες και διαφορετικό πολιτισμικό και κοινωνικό ιστορικό.
Εσωτερική προετοιμασία
Πριν από το coming out το άτομο πρέπει να νιώθει σίγουρο για τον εαυτό του και να έχει αποδεχθεί την ταυτότητα του. Αν σκέφτεται ότι θα επιβαρύνει τους άλλους, θα τους φέρει σε δύσκολη θέση, ότι η ταυτότητα του είναι ένα πρόβλημα, τότε πιθανότατα κουβαλάει ένα μέρος της ομοφοβίας των άλλων μέσα του. Αυτό το ονομάζουμε εσωτερικευμένη ομοφοβία και είναι κάτι που συμβαίνει σε όλους. Ωστόσο, αν δεν δουλευτεί αυτό το κομμάτι, δε θα νιώσει το άτομο ποτέ αυτοαποδοχή και άρα δεν θα νιώσει ποτέ πραγματικά έτοιμο για να κάνει coming out.
Επιλογή της κατάλληλης στιγμής και προσώπου
Η επιλογή του πρώτου ατόμου για το coming out είναι σημαντική. Ένα στενό φιλικό πρόσωπο, κάποιος/-α από την οικογένεια ή από το εργασιακό περιβάλλον που είναι υποστηρικτικό και σύμμαχο προς τη ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα είναι μια ασφαλής απόφαση. Το ίδιο σημαντική είναι και η επιλογή της κατάλληλης στιγμής: ένα ήρεμο περιβάλλον χωρίς περισπασμούς σε μια χαλαρή στιγμή χωρίς εντάσεις είναι ιδανική συνθήκη.
Διαχείριση των αντιδράσεων
Οι αντιδράσεις μπορεί να ποικίλουν από την πλήρη αποδοχή μέχρι τη σιωπή ή την αρνητική αντίδραση. Η αποδοχή της νέας πληροφορίας για πολλούς ανθρώπους χρειάζεται χρόνο επεξεργασίας. Καλό είναι να υπάρχει στάση υπομονής και διάθεσης να δοθούν πληροφορίες. Αρκεί βέβαια τα ερωτήματα να μην είναι ομοφοβικά (“γιατί αποφάσισες να είσαι γκέι;”, “δε με ενοχλούν οι άλλοι τι κάνουν, αλλά εσύ γιατί πρέπει να είσαι λεσβία;”, “είχες προβλήματα και αποφάσισες να αντιδράσεις έτσι ε;”, “περνάς φάση;”). Αν οι αντιδράσεις είναι τοξικές και απειλούν την ψυχική ή σωματική ακεραιότητα, τότε είναι καλύτερη απομάκρυνση από το τοξικό περιβάλλον.
Υποστηρικτικό δίκτυο
Το υποστηρικτικό δίκτυο είναι ένα από τα πιο σημαντικά κομμάτια στη διαδικασία του coming out. Τα σύμμαχα άτομα είναι αυτά που θα κάνουν το ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο να νιώσει ενδυνάμωση, ασφάλεια και όχι μόνο. Οι κοινότητες ΛΟΑΤΚΙ+ επίσης παρέχουν αλληλοϋποστήριξη, ανταλλαγή εμπειριών, ασφαλές δίκτυο, αλληλεγγύη. Τέλος ψυχολόγοι – ψυχοθεραπευτές/-τριες με πιστοποιημένη εκπαίδευση σε ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα μπορούν επίσης να στηρίξουν αποτελεσματικά και με ασφάλεια το άτομο. Είναι σημαντικό στην αναζήτηση αυτών να υπάρχει στο βιογραφικό οπωσδήποτε εκπαίδευση στην ψυχοθεραπεία εξειδικευμένη σε ΛΟΑΤΚΙ+ θέματα. Στο psy4you.gr παρέχουμε ακριβώς αυτού του είδους τις υπηρεσίες. Μπορείς να βρεις στην ιστοσελίδα μας όλες τις πληροφορίες που χρειάζεσαι.
Συχνές ερωτήσεις για το Coming Out
Τι είναι το coming out και γιατί είναι σημαντικό;
Το coming out είναι η διαδικασία κατά την οποία ένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο αποκαλύπτει την σεξουαλική του ταυτότητα ή/και την ταυτότητα φύλου του στους άλλους. Είναι σημαντικό βήμα, γιατί έτσι το άτομο μπορεί να είναι ορατό, να δημιουργεί αυθεντικές σχέσεις και να ορίζει τη ζωή του, όπως το ίδιο επιθυμεί. Ταυτόχρονα κάθε coming out συμβάλλει στη συνολικότερη ορατότητα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας μέσα στο κοινωνικό σύνολο.
Πότε είναι η κατάλληλη στιγμή για να κάνω coming out;
Η κατάλληλη στιγμή διαφέρει για κάθε άτομο. Είναι σημαντικό να νιώθεις έτοιμος/-η/-ο και ασφαλές, τόσο ψυχολογικά όσο και πρακτικά. Μπορείς να ξεκινήσεις από ένα περιβάλλον που το αισθάνεσαι σύμμαχο επιλέγοντας μια χρονική στιγμή ηρεμίας και θετικής διάθεσης για συζήτηση. Αν φοβάσαι αρνητικές ή τοξικές αντιδράσεις, ίσως είναι καλύτερα να περιμένεις και να αναζητήσεις υποστήριξη πριν προχωρήσεις.
Πώς να διαχειριστώ την απόρριψη μετά το coming out;
Η απόρριψη δεν καθορίζει την αξία σου και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό να μη το ξεχνάς. Φρόντισε να έχεις γύρω σου σύμμαχα άτομα και δώσε χρόνο στους άλλους να επεξεργαστούν το coming out σου. Αν η απόρριψη επηρεάζει την ψυχική σου ισορροπία αναζήτησε δίκτυα υποστήριξης, κοινότητες, ειδικούς ψυχικής υγείας με εξειδίκευση σε ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματα.
Πρέπει να κάνω coming out σε όλους;
Όχι, το coming out είναι προσωπική απόφαση. Δεν είσαι υποχρεωμένο να αποκαλύψεις την ταυτότητα σου, αν δεν νιώθεις άνετα ή ασφάλεια. Μπορείς να επιλέξεις με ποιους θα το μοιραστείς ανάλογα με το τι σε κάνει να νιώθεις καλά.
Πώς να στηρίξω κάποιο άτομο που κάνει coming out;
Άκουσε το με σεβασμό και χωρίς να επικρίνεις ή να βιαστείς να πεις αυτό που σκέφτεσαι. Ο σεξουαλικός προσανατολισμός δεν είναι επιλογή και άρα δεν έχει να κάνει με το αν συμφωνείς ή όχι. Ευχαρίστησε το άτομο που σε εμπιστεύεται και μοιράζεται κάτι τόσο σημαντικό και προσωπικό μαζί σου. Αν δεν έχεις γνώση πάνω στα ΛΟΑΤΚΙ+ θέματα, φρόντισε να ενημερωθείς. Ωστόσο μην απαιτείς από το ίδιο το άτομο να σε εκπαιδεύσει. Υποστήριξέ το, αν αντιμετωπίζει δυσκολίες και ρώτησε, πώς μπορείς να βοηθήσεις.
διάβασε επίσης
