Ποιες συνθήκες ζωής οδηγούν τους ανθρώπους όλο και πιο συχνά τα τελευταία χρόνια να μετακομίσουν μόνιμα στο εξωτερικό; Ποια είναι η ψυχολογία κατά τη μετανάστευση; Τι δυσκολίες θα συναντήσει ο μετανάστης/μετανάστρια; Πώς θα μπορέσει να ενταχθεί ομαλά στο νέο περιβάλλον;
Οι λόγοι μετανάστευσης σε άλλη χώρα
Υπάρχουν μία σειρά από συνθήκες που οδηγούν πολλούς ανθρώπους στην απόφαση να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους και να εγκατασταθούν σε χώρα του εξωτερικού. Ας δούμε τους κυριότερους:
Εργασία
Η μετανάστευση στο εξωτερικό γίνεται τις περισσότερες φορές με στόχο την εύρεση μιας θέσης εργασίας με ικανοποιητικές απολαβές ή την επαγγελματική εξέλιξη (καριέρα). Εδώ και πάνω από μία δεκαετία η παρατεταμένη οικονομική κρίση στην Ελλάδα οδηγεί συνεχώς τους πολίτες σε άλλες χώρες εξαιτίας του υψηλού ποσοστού ανεργίας αλλά και των κάκιστων εργασιακών συνθηκών που επικρατούν.
Σπουδές
Πολλά νέα άτομα αποφασίζουν να μεταναστεύσουν για να αναζητήσουν καλύτερο επίπεδο πανεπιστημιακών σπουδών. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με τη μορφή ολόκληρου του κύκλου σπουδών ή με τη μορφή κάποιων εξαμήνων (προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών).
Οικογενειακοί λόγοι
Η μετεγκατάσταση στο εξωτερικό μπορεί να είναι το αποτέλεσμα μιας σχέσης που μέχρι πρότινος ήταν σχέση εξ αποστάσεως. Ή όταν σε μια οικογένεια κάποιο ή κάποια από τα μέλη της ζουν χωριστά από την υπόλοιπη οικογένεια.
Πολιτικό άσυλο ή πόλεμος
Τα τελευταία χρόνια ολόκληρη η Ευρώπη ζει συνθήκες, όπου άνθρωποι από εμπόλεμες ζώνες προσφεύγουν σε χώρες της Γηραιάς Ηπείρου αναζητώντας προστασία και ειρηνικές συνθήκες διαβίωσης. Σχεδόν πάντα φτάνουν έχοντας βιώσει σκληρή καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή έχοντας υπάρξει θύματα ανθρωπίνων βασανιστηρίων.
Καλύτερη ποιότητα ζωής
Κάποιοι άνθρωποι αποφασίζουν να φύγουν από τη χώρα τους αναζητώντας καλύτερες συνθήκες ζωής, όπως καλύτερο σύστημα υγείας, υψηλότερο βιοτικό επίπεδο ζωής, καλύτερες συνθήκες καθημερινής διαβίωσης. Αλλαγή πολιτιστικού πλαισίου. Δεν είναι λίγα τα άτομα που επιθυμούν να γνωρίσουν καινούριους πολιτισμούς, να έρθουν σε επαφή με άλλους λαούς, να ταξιδέψουν, να ζήσουν νέες εμπειρίες. Όποιοι και να είναι οι λόγοι της μετανάστευσης σε άλλη χώρα είναι σημαντικό να γίνει έρευνα από πριν για τις συνθήκες που θα συναντήσει το άτομο στη νέα χώρα, τις προκλήσεις, τους τρόπους λειτουργίας των τοπικών αρχών.
Μετανάστευση και ψυχολογία – τι να προσέξω
Η ψυχολογική κατάσταση κατά τη μετεγκατάσταση σε άλλη χώρα διαφέρει από άτομο σε άτομο αλλά και διαμορφώνεται ανάλογα με το λόγο της μετανάστευσης. Είναι αναμενόμενο να υπάρξουν συναισθήματα ανασφάλειας, αίσθημα μοναξιάς, απώλειας του οικείου, απομόνωσης. Καθώς το άτομο θα προσαρμόζεται σταδιακά στο νέο περιβάλλον πολλά από αυτά τα συναισθήματα θα εναλλάσσονται με διαφορετική ένταση κάθε φορά. Βέβαια μαζί με τα παραπάνω κυριαρχούν επίσης συναισθήματα προσμονής, χαράς, διάθεσης για νέες εμπειρίες. Υπάρχουν μια σειρά από παράγοντες τους οποίους θα πρέπει να συνυπολογίσει όποιος, -α σκέφτεται τη μόνιμη αλλαγή κατοικίας στο εξωτερικό. Ας τους δούμε αναλυτικά.
Η γλώσσα
Καθοριστικής σημασίας παράγοντας είναι η γνώση της γλώσσας της χώρας στην οποία πρόκειται να γίνει η μετακίνηση. Η δυσκολία στη συνεννόηση θα δημιουργήσει ακόμη μεγαλύτερα συναισθήματα ανασφάλειας. Το αίσθημα της μη ένταξης στο νέο περιβάλλον θα είναι έντονο. Η ομαλή ένταξη και το αίσθημα αποδοχής κατά συνέπεια θα καθυστερήσουν. Καλό θα ήταν επομένως το άτομο να μάθει από πριν τη γλώσσα της χώρας στην οποία προτίθεται να ζήσει.
Πολιτισμικές διαφορές
Κάθε χώρα έχει το δικό της πολιτισμικό αποτύπωμα, τα δικά της ήθη και έθιμα, τις κοινωνικές νόρμες, τις ατομικές και συλλογικές αξίες. Είναι πολύ βοηθητικό, όταν υπάρχει η διάθεση στο άτομο να έρθει σε επαφή με όλα αυτά. Να έχει την περιέργεια να γνωρίσει τη χώρα και τους ανθρώπους που αποτελούν το νέο περιβάλλον διαβίωσης του. Να μην απομονώνεται και να μη συγκρίνει τα πάντα με το πώς τα έχει βιώσει στη δική του πατρίδα.
Μοναξιά και νοσταλγία
Η ζωή σε μία καινούρια, ξένη χώρα φέρνει πάντα μαζί της νοσταλγία για την πατρίδα και τους ανθρώπους που έχουν μείνει πίσω. Η μοναξιά είναι συναίσθημα που το έχουν βιώσει οι περισσότεροι άνθρωποι ξεκινώντας τη ζωή τους σε έναν καινούριο τόπο. Ακριβώς γιαυτό είναι σημαντικό να μην απομονώνεται το άτομο, αλλά να φροντίσει να δημιουργήσει έναν κοινωνικό ιστό γύρω του. Για παράδειγμα να συμμετέχει σε συλλογικές δραστηριότητες, να έρθει σε επαφή με καινούρια πρόσωπα, νέους τρόπους διασκέδασης, νέες συνήθειες.
Εργασία και κατοικία
Συχνά στην απόφαση της μετανάστευσης έχουν γίνει ήδη από πριν ενέργειες για να βρεθεί θέση εργασίας και σπίτι. Πολλές φορές όμως η αναζήτηση γίνεται, αφότου το άτομο έχει μεταναστεύσει. Αυτό μπορεί να αποδειχθεί χρονοβόρο και να συνοδευθεί αναπόφευκτα από συναισθήματα απογοήτευσης και απόγνωσης. Προτείνεται η ενημέρωση από πριν για τις δυνατότητες εργασίας και τη διαθεσιμότητα ακινήτων προς ενοικίαση. Έτσι θα είναι το άτομο θα είναι ψυχικά πιο ανθεκτικό στην περίπτωση που κάτι δεν πάει όπως το φαντάζεται.
Ο εγκλιματισμός στην νέα χώρα αποτελεί πρόκληση που βιώνεται διαφορετικά από κάθε άτομο. Σίγουρα θα χρειαστεί χρόνος στο καινούριο περιβάλλον. Η επαφή με μια καινούρια κουλτούρα και άλλους τρόπους διαβίωσης απαιτεί ανοιχτή στάση και διάθεση επαφής και γνωριμίας με ανθρώπους και καταστάσεις. Χτίζοντας καινούριες σχέσεις ο άνθρωπος αποκτά αυτοπεποίθηση και αίσθημα ικανοποίησης για την απόφαση του. Νέες δραστηριότητες και νέα πρόσωπα θα δομήσουν ψυχική ανθεκτικότητα. Θα κυριαρχήσει μια αίσθηση επιβεβαίωσης για το θάρρος του να ξεκινήσει μία νέα ζωή. Είναι σημαντικό σε όλη αυτή την πορεία να διατηρεί ρεαλιστικές προσδοκίες, να κρατά στάση διαθεσιμότητας σε καινούριες εμπειρίες και να δίνει χρόνο στον εαυτό του για να ενταχθεί στη νέα πραγματικότητα. Αν παρόλα αυτά νιώθει ανασφάλεια και δυσκολεύεται να συνηθίσει, καλό είναι να αναζητήσει ψυχολογική υποστήριξη από τοπικές δομές ή διαδικτυακά από ψυχολόγο που μιλάει τη μητρική του γλώσσα.
