Τι είναι η κλινική κατάθλιψη
Η κλινική κατάθλιψη ή αλλιώς μείζων καταθλιπτική διαταραχή αποτελεί διάγνωση βάση σταθμισμένου διαγνωστικού εργαλείου (DSM V-TR), την οποία δίνουν επίσημα μόνο ψυχίατροι και δημόσιοι φορείς. Τις ενδείξεις της κατάθλιψης μπορούν ωστόσο να αναγνωρίσουν και οι ψυχολόγοι και να εφαρμόσουν συγκεκριμένη ψυχοθεραπευτική παρέμβαση για την αντιμετώπιση της.
Η κλινική κατάθλιψη αναφέρεται στην ψυχική κατάσταση κατά την οποία το άτομο βιώνει απώλεια ενδιαφέροντος και βαθιά αίσθηση απελπισίας, αντιλαμβάνεται διαφορετικά τον εαυτό, τις σκέψεις και το συναίσθημα του. Το καταθλιπτικό συναίσθημα έχει μεγάλη ένταση και διάρκεια και επηρεάζει τη συνολική λειτουργικότητα και ποιότητα ζωής του ατόμου.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε, ότι ένας άνθρωπος είναι φυσιολογικό να περάσει σε κάποια στιγμή της ζωής του καταθλιπτικά συναισθήματα σύντομης διάρκειας και έντασης. Μια τέτοια συνθήκη δεν συνιστά ένδειξη κατάθλιψης.
Συναισθηματικές ενδείξεις της κατάθλιψης
Από τις κυριότερες ενδείξεις κατάθλιψης που αφορούν στα συναισθήματα είναι η απουσία ευχαρίστησης (ανηδονία) αλλά και η απώλεια της δυνατότητας να βιώσει το άτομο ευχαρίστηση. Ακόμη κι αν καταφέρει να βρεθεί σε μία κατάσταση που παλιότερα του ήταν ευχάριστη (π.χ. έξοδος με παρέα), βυθίζεται σε μεγαλύτερη θλίψη επειδή συνειδητοποιεί ότι δεν μπορεί να χαρεί τίποτα. Η ζωή φαίνεται εντελώς άδεια. Και παρόλο που χάνεται η ικανότητα βίωσης θετικών συναισθημάτων, τα αρνητικά (θυμός, θλίψη, απόγνωση, φθόνος και ζήλια για τους άλλους) αυξάνονται και υπερισχύουν.
Σωματικές ενδείξεις της κατάθλιψης
Σε σωματικό επίπεδο η κλινική κατάθλιψη εμφανίζει συμπτώματα όπως ανεξήγητοι πόνοι και σωματικές ενοχλήσεις (πονοκέφαλοι, πόνοι στην πλάτη, στο στομάχι και τους μυς). Εμφανίζεται κόπωση, εξάντληση, απώλεια ενεργητικότητας, συνεχής κούραση. Συχνά αισθάνεται το άτομο ότι “σέρνεται” και ότι πρέπει να πιέσει τον εαυτό του για να κάνει ακόμη και τα πιο απλά πράγματα.
Γνωστικές ενδείξεις της κατάθλιψης
Στην κατάθλιψη επηρεάζεται η συγκέντρωση και η μνήμη. Το άτομο δεν μπορεί να εστιάσει την προσοχή του ακόμη και σε απλά πράγματα (π.χ. να διαβάσει). Επίσης ξεχνά και δεν μπορεί να θυμηθεί ειδικά θετικά γεγονότα, ενώ θυμάται πολύ έντονα καθετί αρνητικό. Επιπλέον επηρεάζει τις σκέψεις που κάνει για τον εαυτό, το μέλλον και τον κόσμο. Το άτομο έχει την τάση να βλέπει τον εαυτό του ως κατώτερο, ελλιπή, κακό και άχρηστο. Το μέλλον και ο κόσμος που το περιβάλλει μοιάζουν απειλητικά, καθώς θεωρούνται πρόσθετες και μόνιμες πηγές ματαιώσεων και απογοητεύσεων.
Συμπεριφορικές ενδείξεις της κατάθλιψης – Οι επιπτώσεις στην κοινωνική αλληλεπίδραση
Το καταθλιπτικό άτομο τείνει να κάνει όσο το δυνατόν λιγότερα και να ασχολείται με ελάχιστες μόνο δραστηριότητες έως απολύτως καμία. Νιώθει συνεχώς την ανάγκη να αποσυρθεί κοινωνικά και αποφεύγει δραστηριότητες και καταστάσεις που στο παρελθόν τού ήταν ευχάριστες.
Οι κοινωνικές σχέσεις συρρικνώνονται, καθώς συστηματικά αποφεύγει δραστηριότητες ή καταστάσεις όπου υπάρχει η παρουσία άλλων ανθρώπων. Πολύ συχνά βρίσκει δικαιολογίες για να αρνηθεί προσκλήσεις και προτάσεις.
Παράγοντες κινδύνου
Η κλινική διαγνωσμένη κατάθλιψη αποτελεί σοβαρό παράγοντα κινδύνου για αυτοκτονία. Η βαθιά απελπισία και η αίσθηση αβοηθησίας που τη χαρακτηρίζουν ενδέχεται να κάνουν το άτομο να νιώσει ότι η μόνη λύση και έξοδος διαφυγής από αυτή την ανυπόφορη κατάσταση είναι η αυτοκτονία. Η οικογένεια του καταθλιπτικού ατόμου που εκδηλώνει αυτοκτονικό ιδεασμό βιώνει ψυχοπιεστικές συνθήκες. Από τη μία πυροδοτείται το αίσθημα ευθύνης και η αγωνία να αποτραπεί μια τέτοια πράξη και από την άλλη έρχεται αντιμέτωπη με τη συνειδητοποίηση της αδυναμίας να αλλάξει γνώμη στο πάσχων πρόσωπο.
Σε ότι αφορά τους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της κατάθλιψης, συνήθως επικρατεί ένας συνδυασμός βιολογικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων. Ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο για την εκδήλωση κατάθλιψης παίζουν οι διαπροσωπικές σχέσεις, οι προσωπικές επιλογές αλλά και οι στρατηγικές αντιμετώπισης που έχει ή δεν έχει το άτομο.
Τέλος σε ότι αφορά το ίδιο το καταθλιπτικό άτομο μπορεί να δυσκολεύεται να αναζητήσει επαγγελματική βοήθεια, καθώς εκλαμβάνει το πρόβλημα ως μία προσωπική αδυναμία την οποία απαιτεί από τον εαυτό του να την ξεπεράσει μόνο του. Ωστόσο, ακριβώς επειδή η κατάθλιψη επηρεάζει κάθε πλευρά της ζωής του, η προσδοκία αυτή είναι ανέφικτη. Έτσι, βρίσκεται παγιδευμένο σε έναν φαύλο κύκλο, όπου όσο προσπαθεί μόνο του τόσο απογοητεύεται, και όσο απογοητεύεται τόσο αποσύρεται από τους άλλους και από μία ενδεχόμενη βοήθεια και υποστήριξη θεωρώντας ότι δεν την αξίζει.
Αναζητώντας επαγγελματική βοήθεια στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης
Η θεραπεία προσφέρει έναν ασφαλή χώρο, όπου τα άτομα μπορούν να εξερευνήσουν τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις συμπεριφορές τους σε σχέση με την κατάθλιψη. Πρόκειται για μια συνεργατική διαδικασία, όπου η ασφαλής θεραπευτική σχέση μεταξύ θεραπευτή/τριας και θεραπευόμενου/ης καθορίζει και το ανάλογο θετικό αποτέλεσμα.
Η γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία συγκαταλέγεται στις πιο γνωστές και αποτελεσματικές ψυχοθεραπείες για την κατάθλιψη. Σύμφωνα με το γνωσιακό συμπεριφορικό μοντέλο το άτομο μαθαίνει ένα νέο πιο λειτουργικό τρόπο σκέψης. Μαθαίνει να αξιολογεί πιο αντικειμενικά την πραγματικότητα. Ταυτόχρονα δοκιμάζει νέες πιο αποτελεσματικές συμπεριφορές στην καθημερινή ζωή του. Η γνωσιακή συμπεριφορική ψυχοθεραπεία επικεντρώνεται στα πρακτικά αποτελέσματα με στόχο τη γρήγορη ανακούφιση του ατόμου από το σύνολο των καταθλιπτικών συμπτωμάτων.
Στις έρευνες της τελευταίας δεκαετίας διαπιστώνεται, ότι η ταυτόχρονη εφαρμογή της φαρμακοθεραπείας και της γνωσιακής συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα στη θεραπεία της κατάθλιψης. Η ψυχοφαρμακευτική αγωγή στοχεύει στην επαναφορά της ισορροπίας των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλο. Η ψυχοθεραπευτική παρέμβαση βοηθά στη μείωση των ψυχολογικών συμπτωμάτων (χαμηλή αυτοεκτίμηση, αυτοκτονικές σκέψεις, έλλειψη προοπτικής και ελπίδας, αίσθημα ανικανότητας, αβοηθησίας κλπ). Τη βελτίωση αυτή ακολουθεί η μείωση των σωματικών συμπτωμάτων.
Αν είσαι άτομο που βιώνει κατάθλιψη κάλεσε άμεσα στο 2310 834 652 για να κλείσεις την πρώτη σου συνεδρία. Μαζί θα κουβεντιάσουμε για όλα όσα σε έχουν εγκλωβίσει, θα θέσουμε ρεαλιστικούς θεραπευτικούς στόχους και θα εφαρμόσουμε συγκεκριμένες μεθόδους και τεχνικές για να αντιμετωπίσεις αποτελεσματικά την κατάθλιψη σου. Σκέψου ότι το να αναζητήσεις βοήθεια δε είναι ένδειξη αδυναμίας αλλά ακριβώς το αντίθετο δηλ. ένδειξη δύναμης. Αναγνωρίζεις την αναγκαιότητα βοήθειας από επαγγελματία ψυχολόγο και κάνεις τα ανάλογα βήματα για να τη βρεις. Βρίσκεσαι ήδη στο σωστό δρόμο.
διάβασε επίσης
